"మా అబ్బాయి చాలా మొండివాడు", "మా పాప అస్సలు మాట వినదు"... ఈ మాటలు చాలామంది తల్లిదండ్రుల నుండి మనం వింటూ ఉంటాము. పిల్లల మొండితనం తల్లిదండ్రులకు ఒక పెద్ద సవాలుగా, కొన్నిసార్లు తలనొప్పిగా మారుతుంది. అయితే, 'మొండితనం' అనేది కేవలం ఒక ప్రతికూల లక్షణం కాదు, అది వారిలో పెరుగుతున్న వ్యక్తిత్వానికి, బలమైన సంకల్పానికి ఒక సంకేతం కూడా. మొండి పిల్లలను పెంచడం అంటే వారి సంకల్పాన్ని అణచివేయడం కాదు, దానిని సరైన మార్గంలో పెట్టడం. కోపం, దండనలకు బదులుగా, సానుకూల పెంపకం (Positive Parenting) పద్ధతులతో వారిని ప్రేమగా మార్చవచ్చు.
'మొండితనం' వెనుక ఉన్న కారణాలను అర్థం చేసుకోవడం
పిల్లలు మొండిగా ప్రవర్తించడానికి అనేక కారణాలు ఉంటాయి. ఆ కారణాలను అర్థం చేసుకోకుండా, కేవలం వారి ప్రవర్తనను మార్చడానికి ప్రయత్నిస్తే ఫలితం ఉండదు.
- స్వాతంత్య్రం కోసం ప్రయత్నం: పిల్లలు పెరుగుతున్న కొద్దీ, తమ పనులు తామే చేసుకోవాలని, సొంతంగా నిర్ణయాలు తీసుకోవాలని అనుకుంటారు. ఇది వారి ఎదుగుదలలో ఒక సహజమైన భాగం.
- వారి భావాలను చెప్పలేకపోవడం: కోపం, నిరాశ, ఆందోళన వంటి పెద్ద భావాలను ఎలా వ్యక్తపరచాలో తెలియక, వారు మొండిగా ప్రవర్తించవచ్చు.
- దృష్టిని ఆకర్షించడం: తల్లిదండ్రుల దృష్టిని తమ వైపు తిప్పుకోవడానికి కూడా పిల్లలు కొన్నిసార్లు మొండిగా ప్రవర్తిస్తారు.
- అలసట లేదా ఆకలి: సరిగ్గా నిద్రపోకపోయినా, ఆకలిగా ఉన్నా కూడా పిల్లలలో చిరాకు, మొండితనం పెరుగుతాయి. కాబట్టి, మీ పిల్లల ప్రవర్తనను మార్చే ముందు, దాని వెనుక ఉన్న కారణాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించండి.
మొండి పిల్లల పెంపకంలో సహాయపడే 8 సానుకూల చిట్కాలు
1. గొడవ పడకండి, కనెక్ట్ అవ్వండి (Don't Fight, Connect)
మీ పిల్లాడు మొండిగా ప్రవర్తిస్తున్నప్పుడు, వారితో వాదనకు దిగడం వల్ల పరిస్థితి మరింత తీవ్రమవుతుంది. అది ఒక అధికార పోరాటంగా మారుతుంది. దీనికి బదులుగా, ముందు వారితో కనెక్ట్ అవ్వడానికి ప్రయత్నించండి. వారి స్థాయికి వెళ్లి, వారి కళ్లలోకి చూస్తూ, వారి భావాలను అర్థం చేసుకుంటున్నట్లు మాట్లాడండి. ఉదాహరణకు, "నువ్వు ఇప్పుడు పార్కుకు వెళ్లాలని ఎంతగా కోరుకుంటున్నావో నాకు తెలుసు, కానీ బయట వర్షం పడుతోంది కదా" అని చెప్పడం వల్ల, మీరు వారి కోరికను గుర్తించారని వారికి అర్థమవుతుంది. ఇది వారిని శాంతపరచడానికి తొలి మెట్టు.
2. పిల్లలు చెప్పేది వినండి (Listen, Really Listen)
చాలాసార్లు, పిల్లలు చెప్పేది మనం పూర్తిగా వినం. వారు ఎందుకు మొండిగా ప్రవర్తిస్తున్నారో చెప్పడానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు, మనం మధ్యలోనే ఆపి, మన నిర్ణయాలను వారిపై రుద్దుతాము. దీనివల్ల వారు మరింత మొండిగా మారతారు. మీ పిల్లాడు మాట్లాడుతున్నప్పుడు, మీ ఫోన్‌ను పక్కన పెట్టి, వారు చెప్పేది శ్రద్ధగా వినండి. వారి పట్ల మీకు గౌరవం ఉందని, వారి మాటలకు మీరు విలువ ఇస్తున్నారని వారికి తెలియజేయండి. వారి సమస్యను, వారి కోణాన్ని మీరు అర్థం చేసుకున్నారని వారికి తెలిస్తే, వారు కూడా మీ మాట వినే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది. పిల్లలతో కమ్యూనికేషన్ అనేది ఒక రెండు వైపుల మార్గం.
3. వారికి ఎంపికలు ఇవ్వండి (Give Choices)
మొండి పిల్లలకు తమ జీవితంపై నియంత్రణ కావాలనిపిస్తుంది. ఆ నియంత్రణను వారికి సానుకూల పద్ధతిలో ఇవ్వండి. వారికి ఆజ్ఞలు జారీ చేయడానికి బదులుగా, రెండు లేదా మూడు ఆమోదయోగ్యమైన ఎంపికలను ఇవ్వండి.
- ఉదాహరణ 1: "వెళ్లి స్నానం చెయ్" అని చెప్పే బదులు, "నువ్వు ఇప్పుడు స్నానం చేస్తావా లేక ఐదు నిమిషాల తర్వాత చేస్తావా?" అని అడగండి.
- ఉదాహరణ 2: "ఈ డ్రెస్ వేసుకో" అని బలవంతం చేసే బదులు, "ఈ ఎరుపు డ్రెస్ వేసుకుంటావా లేక ఆ నీలం డ్రెస్ వేసుకుంటావా?" అని అడగండి. ఇలా చేయడం వల్ల, అంతిమ నిర్ణయం వారిదే అనే భావన వారికి కలుగుతుంది, కానీ ఆ ఎంపికలు మీ నియంత్రణలోనే ఉంటాయి.
4. వారిని గౌరవించండి (Respect Them)
పిల్లలకు కూడా ఆత్మగౌరవం ఉంటుంది. మనం వారిని గౌరవిస్తే, వారు మనల్ని గౌరవిస్తారు. వారిని ఇతరుల ముందు "మొండివాడు", "మాట వినడు" అని పిలవకండి. ఇది వారిపై ప్రతికూల ముద్ర వేసి, వారి ప్రవర్తనను మరింత దిగజార్చుతుంది. వారు చెప్పే అభిప్రాయాలతో మీరు ఏకీభవించకపోయినా, వారి అభిప్రాయాన్ని గౌరవించండి. వారి వయసుకు తగిన చిన్న చిన్న పనులలో వారి సహాయం తీసుకోండి. ఇది వారిలో బాధ్యతను, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంచుతుంది.
5. నిబంధనలను స్పష్టంగా, స్థిరంగా ఉంచండి (Keep Rules Clear and Consistent)
పిల్లలకు స్పష్టమైన సరిహద్దులు అవసరం. ఇంట్లో కొన్ని ముఖ్యమైన నిబంధనలను ఏర్పాటు చేయండి (ఉదా: రోజుకు ఒక గంట మాత్రమే టీవీ చూడాలి, రాత్రి 9 గంటలకు పడుకోవాలి). ఆ నిబంధనలను కుటుంబ సభ్యులందరూ స్థిరంగా పాటించాలి. ఒకరోజు ఒకలా, మరోరోజు మరోలా ప్రవర్తించడం వల్ల పిల్లలలో గందరగోళం ఏర్పడి, వారు నియమాలను ఉల్లంఘించడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
6. వారి మంచి ప్రవర్తనను గుర్తించండి (Acknowledge Their Good Behavior)
మనం తరచుగా పిల్లల చెడు ప్రవర్తనపైనే దృష్టి పెడతాం, కానీ వారి మంచి ప్రవర్తనను గుర్తించడం మర్చిపోతాం. మీ పిల్లాడు మీరు చెప్పిన మాట విన్నప్పుడు, కోపం తెచ్చుకోకుండా ప్రశాంతంగా ఉన్నప్పుడు, వారిని మనస్ఫూర్తిగా మెచ్చుకోండి. "నువ్వు నీ బొమ్మలను తమ్ముడితో పంచుకోవడం నాకు చాలా నచ్చింది", "నేను చెప్పగానే హోంవర్క్ పూర్తి చేసినందుకు థాంక్స్" వంటి మాటలు వారిలో సానుకూల ప్రవర్తనను ప్రోత్సహిస్తాయి.
7. మీరే ఒక ఉదాహరణగా ఉండండి (Be a Role Model)
పిల్లలు మనం చెప్పేదానికంటే, మనం చేసేదాన్ని ఎక్కువగా నేర్చుకుంటారు. తల్లిదండ్రులుగా, మీరే వారికి ఉత్తమ ఉదాహరణగా ఉండాలి. మీరు ఒత్తిడిలో ఉన్నప్పుడు కోపంగా అరవడం, వస్తువులు విసిరేయడం వంటివి చేస్తే, వారు కూడా అదే నేర్చుకుంటారు. మీరు సమస్యలను ప్రశాంతంగా, ఓపికగా పరిష్కరించుకుంటే, వారు కూడా ఆ లక్షణాలను అలవర్చుకుంటారు. సానుకూల పెంపకం మీ నుండే మొదలవుతుంది.
8. సమస్యను పరిష్కరించడంలో వారిని భాగస్వామ్యం చేయండి (Involve Them in Problem-Solving)
ఒక సమస్య వచ్చినప్పుడు, దానికి పరిష్కారాన్ని మీరే చెప్పే బదులు, వారిని కూడా అందులో భాగస్వామ్యం చేయండి. "మనం ఇద్దరం ఒకే బొమ్మతో ఆడుకోవాలని అనుకుంటున్నాం, కానీ గొడవ వస్తోంది. ఇప్పుడు ఏం చేస్తే బాగుంటుంది అని నీకు అనిపిస్తోంది?" అని అడగండి. ఇది వారిలో విమర్శనాత్మక ఆలోచనా నైపుణ్యాలను (critical thinking skills) పెంచుతుంది. వారు చెప్పిన పరిష్కారం ఆచరణయోగ్యం కాకపోయినా, వారి ఆలోచనను గౌరవించి, కలిసి ఒక మంచి పరిష్కారాన్ని కనుగొనండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
నా పిల్లాడు అందరి ముందు మొండిగా ప్రవర్తిస్తే ఏం చేయాలి?
ముందుగా, మీరు ప్రశాంతంగా ఉండటం చాలా ముఖ్యం. అందరి ముందు వారితో గొడవ పడకండి. వారిని అక్కడి నుండి ప్రశాంతంగా పక్కకు తీసుకువెళ్లి, వారి సమస్య ఏమిటో అడగండి. ఇంటికి వెళ్ళిన తర్వాత, ఇద్దరూ ప్రశాంతంగా ఉన్నప్పుడు, వారి ప్రవర్తన ఎందుకు సరికాదో ప్రేమగా వివరించండి.
మొండితనం, ఆత్మవిశ్వాసం మధ్య తేడా ఏమిటి?
మొండితనం అంటే పరిస్థితులకు అనుగుణంగా మారకుండా, ఒకే పట్టుపై ఉండటం. ఆత్మవిశ్వాసం అంటే తన సామర్థ్యంపై నమ్మకం కలిగి ఉండటం. మన లక్ష్యం పిల్లల మొండి స్వభావాన్ని, వారి సంకల్ప బలాన్ని, ఆత్మవిశ్వాసంగా, పట్టుదలగా మార్చడం.
పిల్లలను కొట్టడం లేదా శిక్షించడం సరైనదేనా?
కాదు. సానుకూల పెంపకం ప్రకారం, దండనలు పిల్లలలో భయాన్ని, కోపాన్ని పెంచుతాయి కానీ, వారిలో శాశ్వతమైన మార్పును తీసుకురావు. ప్రేమతో, ఓపికతో, సరిహద్దులను నిర్దేశిస్తూ వారికి సరైన మార్గాన్ని చూపించడమే ఉత్తమమైన పద్ధతి.
ముగింపు
మొండి పిల్లలను పెంచడం అనేది ఒక ప్రయాణం, గమ్యం కాదు. దీనికి చాలా సహనం, ప్రేమ, మరియు స్థిరత్వం అవసరం. పైన చెప్పిన చిట్కాలు ఈ ప్రయాణంలో మీకు సహాయపడతాయి. గుర్తుంచుకోండి, మీ లక్ష్యం మీ పిల్లాడి సంకల్ప బలాన్ని అణచివేయడం కాదు, దానిని సరైన దిశలో నడిపించడం. ఆ బలమైన సంకల్పమే భవిష్యత్తులో వారిని గొప్ప నాయకులుగా, పట్టుదల ఉన్న వ్యక్తులుగా మార్చవచ్చు.
మొండి పిల్లల పెంపకంలో మీరు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు ఏమిటి? మీరు పాటించే విజయవంతమైన చిట్కాలు ఏమైనా ఉన్నాయా? మీ అనుభవాలను క్రింద కామెంట్లలో పంచుకోండి. ఈ ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని ఇతర తల్లిదండ్రులతో షేర్ చేయండి! మరిన్ని పేరెంటింగ్ చిట్కాల కోసం telugu13.com ను అనుసరించండి.
Don't Miss :
ఒత్తిడిని జయించడం ఎలా? ఈ 5 సులభమైన మార్గాలు మీకోసమే! | How to Overcome Stress: 5 Simple Ways
