కథ: పూర్వం ఉత్తానపాదుడు అనే రాజు ఉండేవాడు. ఆయనకు సునీతి, సురుచి అని ఇద్దరు భార్యలు. సునీతి పెద్ద భార్య, ఆమె కుమారుడు ధ్రువుడు. సురుచి చిన్న భార్య, ఆమె కుమారుడు ఉత్తముడు. అయితే రాజుకు చిన్న భార్య అయిన సురుచి మీదే ప్రేమ ఎక్కువ.
ఒకరోజు, ఐదేళ్ల బాలుడైన ధ్రువుడు, తన తమ్ముడు ఉత్తముడు తండ్రి ఒడిలో కూర్చుని ఉండటం చూసి, తాను కూడా తండ్రి ఒడిలో కూర్చోవాలని ఆశతో వెళ్ళాడు. కానీ, అది చూసిన సురుచికి కోపం వచ్చింది. ఆమె ధ్రువుడిని పక్కకు తోసి, "రాజసింహాసనంపై, రాజు ఒడిలో కూర్చునే అర్హత నా కుమారుడికే ఉంది. నీకా అదృష్టం లేదు. ఆ అర్హత కావాలంటే, నువ్వు శ్రీమహావిష్ణువు కోసం తపస్సు చేసి, ఆయన అనుగ్రహంతో నా గర్భంలో తిరిగి జన్మించు," అని కఠినంగా మాట్లాడింది.
పినతల్లి మాటలకు ధ్రువుడి లేత హృదయం ముక్కలైంది. ఏడుస్తూ తన తల్లి సునీతి వద్దకు వెళ్ళి జరిగిందంతా చెప్పాడు. సునీతి కన్నీళ్లు పెట్టుకుని, "నాయనా, నీ పినతల్లి చెప్పింది నిజమే. మన తలరాతను మార్చగల శక్తి ఆ శ్రీహరికే ఉంది. నువ్వు ఆయననే ప్రార్థించు," అని ఓదార్చింది.
తల్లి మాటలతో, పినతల్లి అవమానంతో ధ్రువుడిలో పట్టుదల పెరిగింది. తండ్రి ఒడి కన్నా గొప్పదైన, శాశ్వతమైన స్థానాన్ని పొందాలని నిశ్చయించుకున్నాడు. ఆ పసివాడు శ్రీహరిని వెతుక్కుంటూ అడవులకు బయలుదేరాడు.
మార్గమధ్యంలో ధ్రువుడికి నారద మహర్షి ఎదురయ్యాడు. ఆయన ధ్రువుడి సంకల్పాన్ని చూసి ఆశ్చర్యపోయి, తపస్సు యొక్క కఠినత్వాన్ని వివరించి, ఇంటికి తిరిగి వెళ్ళమని సలహా ఇచ్చాడు. కానీ ధ్రువుడి నిశ్చయానికి చలించి, అతనికి "ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ" అనే ద్వాదశాక్షరీ మంత్రాన్ని ఉపదేశించి, యమునా నది ఒడ్డున మధువనంలో తపస్సు చేయమని మార్గం చూపించాడు.
నారదుని ఉపదేశంతో ధ్రువుడు కఠోర తపస్సు ప్రారంభించాడు. మొదటి నెల పండ్లు, ఆకులు తింటూ, రెండవ నెల కేవలం నీరు తాగుతూ, మూడవ నెల గాలి మాత్రమే పీలుస్తూ, చివరికి గాలి కూడా పీల్చడం మానివేసి ఒంటికాలిపై నిలబడి శ్రీహరిని ధ్యానించాడు. అతని తపస్సు యొక్క వేడికి ముల్లోకాలు తల్లడిల్లాయి.
ధ్రువుడి అచంచలమైన భక్తికి, కఠోర దీక్షకు శ్రీమహావిష్ణువు ప్రసన్నుడయ్యాడు. శంఖ, చక్ర, గదాధారియై గరుడ వాహనంపై ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ఆ దివ్యతేజస్సును చూడలేక ధ్రువుడు కళ్ళు మూసుకున్నాడు. అప్పుడు విష్ణువు తన శంఖంతో ఆ బాలుని చెంపను తాకగానే, అతనికి దివ్యజ్ఞానం కలిగింది. ధ్రువుడు భక్తితో శ్రీహరిని స్తుతించాడు.
శ్రీహరి చిరునవ్వుతో, "బాలకా, నీ భక్తికి మెచ్చాను. నీకేం వరం కావాలో కోరుకో," అన్నాడు. అప్పుడు ధ్రువుడు, "స్వామీ, మొదట నేను సింహాసనం కోసం తపస్సు ప్రారంభించాను. కానీ, నిన్ను చూసిన తర్వాత నా కోరికలన్నీ నశించాయి. నాకు నీ సేవ తప్ప మరేదీ వద్దు," అని అన్నాడు.
ధ్రువుడి నిష్కల్మషమైన భక్తికి విష్ణువు మరింత సంతోషించి, "వత్సా, నీవు కోరినట్లే రాజ్యాన్ని పరిపాలించి, చివరలో ఎవరూ పొందలేని శాశ్వతమైన, అత్యున్నతమైన 'ధ్రువపదాన్ని' పొందుతావు. సూర్యచంద్రులు, నక్షత్రాలు, సప్తర్షులు కూడా నీ చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేస్తారు. నా భక్తులకు నీ కథ స్ఫూర్తినిస్తుంది," అని వరం ప్రసాదించి అంతర్ధానమయ్యాడు.
అలా, ఐదేళ్ల బాలుడు తన అచంచలమైన భక్తి, పట్టుదలతో భగవంతుని దర్శనం పొంది, ఆకాశంలో శాశ్వతమైన 'ధ్రువ నక్షత్రం'గా వెలుగొందుతున్నాడు.
ముగింపు : ధ్రువుని కథ మనకు పట్టుదల మరియు భక్తి యొక్క అపారమైన శక్తిని గుర్తుచేస్తుంది. ఒక చిన్న అవమానం, ఒక బాలుడిలో అద్భుతమైన సంకల్పాన్ని రగిలించి, అతన్ని భగవంతుని వద్దకు చేర్చింది. కోరికతో మొదలైన అతని ప్రయాణం, నిష్కల్మషమైన భక్తిగా పరిణామం చెందడం ఈ కథలోని గొప్పదనం. దృఢ సంకల్పం ఉంటే సాధించలేనిది ఏదీ లేదని ధ్రువుని జీవితం నిరూపిస్తుంది.
భక్తి యొక్క శక్తిని తెలిపే ఈ కథ మిమ్మల్ని ఆకట్టుకుందని భావిస్తున్నాము. రేపు మూడవ రోజు కథలో, రాక్షస కులంలో పుట్టినా హరి భక్తిని వీడని "ప్రహ్లాద చరిత్ర" గురించి తెలుసుకుందాం. మళ్ళీ రేపు కలుద్దాం!