రామాయణం ఇరవై మూడవ రోజు: విభీషణ శరణాగతి
రామాయణ కథామాలికలో నిన్నటి రోజున మనం, హనుమంతుడు లంక నుండి తిరిగి వచ్చి సీతమ్మ క్షేమ సమాచారాన్ని శ్రీరామునికి అందించడం చూశాం. చూడామణిని చూసి రాముడు పొందిన ఆనందం, హనుమంతుని ఆలింగనం చేసుకోవడం వంటి భావోద్వేగభరిత సన్నివేశాలు మన హృదయాలను స్పృశించాయి. ఇప్పుడు సీత ఎక్కడ ఉందో, ఆమె క్షేమంగా ఉందో రామునికి తెలిసింది. తదుపరి అడుగు, లంకపై దండెత్తి, రావణుని సంహరించి సీతను తిరిగి తీసుకురావడం. ఈ మహా కార్యం కోసం వానర సైన్యం సిద్ధంగా ఉంది. కానీ, ఈ యుద్ధానికి ముందు, లంక నుండి ఒక అనూహ్యమైన వ్యక్తి రాముని వద్దకు వచ్చి శరణు వేడతాడు. అతడే రావణుని స్వంత తమ్ముడైన విభీషణుడు.
నేటి కథ, ధర్మం, అధర్మం మధ్య జరిగే ఒక అంతర్గత సంఘర్షణకు, మరియు శరణాగత త్రాత అయిన శ్రీరాముని మహోన్నత గుణానికి నిదర్శనం. రావణునికి విభీషణుడు ఎలాంటి ధర్మబోధ చేశాడు? రావణుడు అతని మాటలను ఎందుకు వినలేదు? తన కుటుంబానికే వ్యతిరేకంగా విభీషణుడు రాముని వద్దకు ఎందుకు వెళ్ళాడు? మరియు రాముడు అతనిని ఎలా ఆదరించాడు? అనే ఉత్కంఠభరితమైన, ఆలోచింపజేసే విషయాలను తెలుసుకుందాం. ఈ ఘట్టం, కేవలం ఒక యుద్ధ వ్యూహం కాదు, ధర్మ రక్షణ కోసం ఎంతటి బంధాలను త్యజించడానికైనా సిద్ధపడాలనే సందేశాన్ని ఇస్తుంది.
లంకలో విభీషణుని ధర్మబోధ
హనుమంతుడు లంకను దహనం చేసిన తర్వాత, రావణుని సభలో పెద్ద చర్చ జరిగింది. లంక దహనంతో రావణుడు తీవ్రంగా కలత చెందాడు. అతడికి ఆ వానరుని పరాక్రమం అర్థమైంది. రావణుని మంత్రి మండలిలో ప్రతీ ఒక్కరూ, తమకు తోచిన సలహాలను ఇవ్వడం ప్రారంభించారు. కొందరు "శ్రీరాముడు ఒక సామాన్యుడు. అతనిని సులభంగా ఓడించవచ్చు," అని ఉద్రేకపూరితమైన మాటలు పలికారు. మరికొందరు "మరొక వానర సైన్యాన్ని పంపి వారిని సంహరిద్దాం," అని సూచించారు.
ధర్మ మార్గమే శరణ్యం
ఈ సభలో రావణుని చిన్న తమ్ముడు, ధర్మమూర్తి అయిన విభీషణుడు కూడా ఉన్నాడు. అతడు మొదట భయపడినా, లంకకు, రావణునికి జరగబోయే వినాశనాన్ని ఊహించి ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు. "అన్నా! సీతను అపహరించడం మనకు అరిష్టం. శ్రీరాముడు మహావిష్ణువు అవతారం. ఆయనతో యుద్ధం చేస్తే మనకు వినాశనం తప్పదు. వానరుని బలమే ఇంత ఉంటే, రాముడు, లక్ష్మణుడు ఎంతటివారో ఆలోచించు. ధర్మబద్ధంగా సీతను రామునికి తిరిగి అప్పగించు. అప్పుడు మనకు క్షేమం కలుగుతుంది. ఇంద్రునికే భయం పుట్టించిన నువ్వు, ఇప్పుడీ కార్యం వల్ల అందరికీ భయం పుట్టిస్తున్నావు. అధర్మం వద్దు, ధర్మ మార్గమే శరణ్యం," అని ఎంతో వినయంగా, తర్కబద్ధంగా, ధైర్యంగా రావణునికి ధర్మబోధ చేశాడు.
రావణుని ఆగ్రహం, విభీషణుని బహిష్కరణ
విభీషణుని ధర్మబోధ విన్న రావణుడు, అహంకారంతో కళ్ళు మూసుకుపోయి ఉన్నాడు. "ఓ పిరికివాడా! నీవు నా తమ్ముడవై ఉండి, శత్రువుని పొగుడుతావా? నా పరాక్రమాన్ని శంకిస్తావా? శత్రువుని పొగిడేవాడు, తన వాడైనా శత్రువుతో సమానం. నీవు నా ఆజ్ఞలను ధిక్కరించి, నా మనసుకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడుతున్నావు. నిన్ను చంపేంత కోపం వస్తోంది. కానీ, నీవు నా తమ్ముడివి కాబట్టి వదిలేస్తున్నాను," అని విభీషణుని తీవ్రంగా అవమానించి, మందలించాడు. రావణుని మాటలకు విభీషణుడు ఏ మాత్రం భయపడలేదు.
విభీషణుని దృఢ నిర్ణయం
విభీషణుడు మళ్ళీ రావణునికి వినయంగా నమస్కరించి, "అన్నా! నువ్వు అధర్మ మార్గాన్ని వీడకపోతే, నీకు, నీ వంశానికి నాశనం తప్పదు. నేను నిన్ను విడిచి వెళ్ళక తప్పదు. సూర్యుడు అస్తమించిన తర్వాత కూడా కిరణాలు ప్రసరించవు. అదే విధంగా, అధర్మునితో నాకు సహవాసం వద్దు," అని చెప్పి, రావణుని సభను విడిచిపెట్టి వెళ్ళిపోయాడు. రావణుని సభలో కూర్చున్న ఇతర మంత్రులు, కుంభకర్ణుడు వంటి వారు విభీషణుని మాటలకు విలువ ఇచ్చినా, రావణుని భయంతో మాట్లాడలేకపోయారు. తన మాటలను వినని రావణుని, అతనికి జరగబోయే వినాశనాన్ని తలచుకుని విభీషణుడు చాలా బాధపడ్డాడు.
సాగర లంఘనం, రాముని శిబిరం వైపు
రావణుని సభను విడిచిపెట్టిన తర్వాత, విభీషణుడు వెంటనే తన నలుగురు నమ్మకమైన మంత్రులను వెంటపెట్టుకుని లంకను విడిచిపెట్టాడు. తనతో తన భార్యాపిల్లలను కూడా తీసుకురాలేదు, ఎందుకంటే రావణుడు వారిని అడ్డుకుంటాడని తెలుసు. అతడు కేవలం ధర్మాన్ని రక్షించుకోవడానికి, శ్రీరాముని శరణు వేడటానికి బయలుదేరాడు. విభీషణుడు ఆకాశంలో ఎగురుతూ, నూరు యోజనాల సముద్రాన్ని దాటి, వానర సైన్యం ఉన్న సముద్ర తీరానికి చేరుకున్నాడు.
వానరుల సంశయం
ఆకాశంలో ఎగురుతూ వస్తున్న నలుగురు రాక్షసులను చూసిన వానర సైన్యం ఆశ్చర్యపోయింది. వారికి ఏం జరుగుతోందో అర్థం కాలేదు. కొందరు "వీరు కూడా మాయా రాక్షసులే! మనల్ని మోసం చేయడానికి వస్తున్నారు," అని అనుమానపడ్డారు. మరికొందరు "వీరు లంక నుండి పారిపోతున్నారా?" అని అనుకున్నారు. వారందరూ వెంటనే సుగ్రీవునికి ఈ విషయాన్ని తెలిపారు. సుగ్రీవుడు ఆ రాక్షసులను చూసి, "వారు లంక నుండి వస్తున్నారు. మన శత్రువులు. వారికి ఇక్కడ పని ఏమిటి? వారిని వెంటనే సంహరించాలి," అని రామునితో అన్నాడు. రాముడు మాత్రం శాంతంగా, ఏం జరుగుతోందో చూద్దామని చెప్పాడు.
రాముని వద్ద విభీషణుడు, సుగ్రీవుని అనుమానం
విభీషణుడు, తన మంత్రులతో సహా, రాముడు ఉన్న ప్రదేశానికి సమీపంలో ఆకాశంలో నిలబడి, గట్టిగా, "ఓ శ్రీరామా! నేను రావణుని తమ్ముడైన విభీషణుడను. నా అన్న అధర్మ మార్గంలో నడుస్తున్నాడు. నేను అతనికి ధర్మబోధ చేసినా వినలేదు. అందుకే అతనిని, లంకను విడిచి, నిన్ను శరణు వేడటానికి వచ్చాను. దయచేసి నన్ను రక్షించు!" అని పలికాడు. అతని మాటలు విని వానరులందరూ ఆశ్చర్యపోయారు.
సుగ్రీవుని అనుమానం, లక్ష్మణుని సూచన
సుగ్రీవుడు మళ్ళీ రాముని వద్దకు వెళ్లి, "ప్రభూ! ఇతను మన శత్రువు రావణుని తమ్ముడు. మాయలు చేయడం రాక్షసులకు అలవాటు. ఇతను మనల్ని మోసం చేయడానికి వచ్చి ఉండవచ్చు. మన బలాలను తెలుసుకోవడానికి గూఢచారిగా వచ్చి ఉండవచ్చు. ఇతడిని నమ్మడం అవివేకం. మర్యాదగా తిప్పి పంపండి, లేదా చంపండి," అని తన అనుమానాన్ని, అభిప్రాయాన్ని వెల్లడించాడు. అప్పుడు లక్ష్మణుడు, జాంబవంతుడు వంటివారు కూడా ఈ విషయంలో సుగ్రీవునితో ఏకీభవించారు. రావణుని తమ్ముడిని నమ్మడం అంత మంచిది కాదని వారు అభిప్రాయపడ్డారు. ఈ చర్చ జరుగుతుండగా, హనుమంతుడు మాత్రం, "ప్రభూ! విభీషణుని మాటలలో నిజాయితీ కనిపిస్తోంది. అతడు ధర్మాత్ముడు. శరణు వేడిన వారిని రక్షించడం మన ధర్మం కదా!" అని తన అభిప్రాయాన్ని చెప్పాడు.
శరణాగత రక్షకుడు శ్రీరాముడు
వానరులందరి అభిప్రాయాలను విన్న శ్రీరాముడు శాంతంగా, గంభీరంగా, "ఓ సుగ్రీవా! విభీషణుడు మన శత్రువు కావచ్చు, లేదా మిత్రుడు కావచ్చు. కానీ, శరణు వేడిన వారిని రక్షించడం రాజ ధర్మం. లోకంలో ఎవరైనా, ఎటువంటి వారైనా, ఒక్కసారి 'నేను నీ వాడను' అని అడిగితే, వారికి అభయమివ్వడం నా ధర్మం. ఇది నా వ్రతం," అని పలికాడు. ఆయన శరణాగత వత్సలుడు. విభీషణుడు రావణుని తమ్ముడైనా, ధర్మాన్ని పాటించాడు కాబట్టి, రాముడు అతనిని అభయమిచ్చాడు.
రాముని అభయం, విభీషణుని పట్టాభిషేకం
"ఓ విభీషణా! నువ్వు నిర్భయంగా కిందకు దిగిరా. నేను నీకు అభయమిస్తున్నాను," అని రాముడు ప్రేమగా పలికాడు. రాముని మాటలకు సంతోషించిన విభీషణుడు కిందకు దిగి, రాముని పాదాలపై పడి నమస్కరించాడు. "ప్రభూ! నా సర్వస్వం నీదే. నీవు నన్ను రక్షించు," అని వేడుకున్నాడు. రాముడు విభీషణుని ప్రేమగా పైకి లేపి, తన తమ్ముడిగా స్వీకరించాడు. అక్కడున్న వారందరూ ఆశ్చర్యపోతుండగా, రాముడు, "ఈ క్షణం నుండే నేను విభీషుణుని లంకకు రాజుగా నియమిస్తున్నాను," అని సుగ్రీవునికి చెప్పాడు. విభీషణుడు ఆనందంతో పులకించిపోయాడు. రాముని ఈ నిర్ణయంతో వానరులందరూ కూడా ఆశ్చర్యపడ్డారు, కానీ రాముని ధర్మానికి శిరస్సు వంచి నమస్కరించారు.
ముగింపు
విభీషణ శరణాగతి ఘట్టం, రామాయణంలోనే కాకుండా, భారతీయ సంస్కృతిలో "శరణాగత రక్షణ" అనే ధర్మానికి ఒక గొప్ప ఉదాహరణ. శ్రీరాముడు, తన శత్రువు తమ్ముడిని సైతం అక్కున చేర్చుకుని, అతని ధర్మానికి విలువ ఇచ్చి, లంకకు రాజుగా నియమించడం, ఆయన మహోన్నత గుణాలను తెలియజేస్తుంది. ఈ నిర్ణయం, రాబోయే యుద్ధంలో రామునికి లంక గురించి విలువైన సమాచారాన్ని అందిస్తుంది. విభీషణుడు ఇప్పుడు రామునికి అత్యంత నమ్మకమైన మిత్రుడయ్యాడు.
రేపటి కథలో, రామసేతు నిర్మాణం ఎలా ప్రారంభమైంది? సముద్రుడు రామునికి ఎలా సహాయం చేశాడు? అనే అద్భుతమైన విషయాలను తెలుసుకుందాం. ఈ కథపై మీ అభిప్రాయాలను పంచుకోండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
1. విభీషణుడు ఎవరు? అతడు లంకను ఎందుకు విడిచిపెట్టాడు?
విభీషణుడు రావణుని చిన్న తమ్ముడు. రావణుడు సీతను అపహరించిన తర్వాత అధర్మ మార్గంలో నడవడంతో, విభీషణుడు ధర్మబోధ చేశాడు. రావణుడు అతని మాటలు వినకపోవడం, అవమానించడంతో విభీషణుడు లంకను విడిచిపెట్టాడు.
2. రావణుడు విభీషణుని మాటలను ఎందుకు వినలేదు?
రావణుడు అహంకారం, గర్వం, మరియు అపారమైన బలగర్వంతో కళ్ళు మూసుకుపోయి ఉన్నాడు. అందుకే విభీషణుని ధర్మబద్ధమైన సలహాలను వినడానికి నిరాకరించాడు.
3. విభీషణుడు రాముని వద్దకు వచ్చినప్పుడు వానరులు ఎలా స్పందించారు?
వానరులు విభీషణుడు రాక్షసుడు కాబట్టి అనుమానపడ్డారు. సుగ్రీవుడు అతనిని చంపమని లేదా వెనక్కి పంపమని సూచించాడు.
4. శ్రీరాముడు విభీషుణుని ఎలా ఆదరించాడు?
శరణు వేడిన వారిని రక్షించడం తన ధర్మమని చెప్పి, రాముడు విభీషుణునికి అభయమిచ్చాడు. అతడిని తన తమ్ముడిగా స్వీకరించి, ఆ క్షణమే లంకకు రాజుగా పట్టాభిషేకం చేశాడు.
5. "శరణాగత రక్షణ" అంటే ఏమిటి? దాని ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
"శరణాగత రక్షణ" అంటే తమను ఆశ్రయించిన వారిని, శరణు వేడిన వారిని రక్షించడం. ఇది భారతీయ ధర్మంలో అత్యంత ముఖ్యమైన సూత్రాలలో ఒకటి, శ్రీరాముడు దీనిని ఆచరించి చూపాడు.
