రామాయణం ఇరవై నాలుగవ రోజు: సముద్రునిపై వారధి నిర్మాణం, రామసేతు
రామాయణ మహా యాత్రలో నిన్నటి రోజు మనం, ధర్మానికి, అధర్మానికి మధ్య ఉన్న వ్యత్యాసాన్ని స్పష్టంగా చూశాం. రావణుని తమ్ముడైన విభీషణుడు, అధర్మాన్ని వీడి ధర్మ స్వరూపుడైన శ్రీరాముని శరణు వేడటం, రాముడు శరణాగత వత్సలుడై అతనికి అభయమిచ్చి లంకకు రాజుగా ప్రకటించడం జరిగింది. ఇప్పుడు శ్రీరాముని సైన్యంలో లంక రహస్యాలు తెలిసిన మిత్రుడు ఉన్నాడు. వానర సైన్యం యుద్ధానికి సిద్ధంగా ఉంది. కానీ, వారి ముందున్నది ఒక అసాధ్యమైన సవాలు - గర్జించే అలలతో, అనంతంగా విస్తరించి ఉన్న నూరు యోజనాల మహా సముద్రం. ఈ సముద్రాన్ని ఈ లక్షలాది వానర సైన్యం ఎలా దాటగలదు?
నేటి కథ, మానవ సంకల్పానికి, దైవిక శక్తికి, మరియు సామూహిక కృషికి ప్రతీకగా నిలిచిన ఒక అద్భుత నిర్మాణ గాథ. అదే, రామసేతు నిర్మాణం. ప్రార్థన ఫలించనప్పుడు, ఆగ్రహం ఎలా కార్యాన్ని సాధిస్తుంది? ఒక చిన్న ఉడుత భక్తి, ఒక మహా నిర్మాణంలో ఎలా భాగమైంది? మరియు రాక్షస లంకకు, ధర్మ సైన్యానికి మధ్య వారధి ఎలా వెలసింది? అనే ఉత్కంఠభరితమైన, స్ఫూర్తిదాయకమైన విషయాలను తెలుసుకుందాం. ఈ కథ, భక్తితో చేసే ఏ చిన్న పనైనా భగవంతుని దృష్టిలో ఎంత గొప్పదో మనకు తెలియజేస్తుంది.
సముద్రుని ప్రార్థించిన శ్రీరాముడు
వానర సైన్యం మొత్తం సముద్ర తీరంలో నిలబడి, ముందుకు ఎలా వెళ్ళాలో తెలియక ఆలోచిస్తోంది. అప్పుడు శ్రీరాముడు, లంక రహస్యాలు తెలిసిన విభీషణుని సలహా అడిగాడు. "విభీషణా! ఈ అపారమైన సముద్రాన్ని దాటడానికి ఉపాయం ఏమిటి?" అని అడిగాడు. అందుకు విభీషణుడు, "ప్రభూ! సముద్రుడు మీ వంశ పూర్వీకుడైన సగరునిచే నిర్మించబడ్డాడు. కాబట్టి, సముద్రుడు మీకు బంధువు అవుతాడు. మీరు ఆయనను ప్రార్థిస్తే, తప్పకుండా దారి ఇస్తాడు. శాంతియుత మార్గమే ఉత్తమమైనది," అని సలహా ఇచ్చాడు. విభీషణుని మాటలు రామునికి నచ్చాయి. ఆయన వెంటనే సముద్ర తీరంలో దర్భగడ్డిని (కుశస్థంభం) పరుచుకుని, దానిపై పవళించి, సముద్రునికి ప్రార్థన చేయడం ప్రారంభించాడు.
రాముని ప్రాయోపవేశం, సముద్రుని నిశ్శబ్దం
శ్రీరాముడు మూడు రోజుల పాటు కఠోరమైన దీక్షతో, ఆహారం, నీరు లేకుండా సముద్రుని ప్రార్థించాడు. ఆయన ఏకాగ్రతకు, నిష్ఠకు ముల్లోకాలు ఆశ్చర్యపోయాయి. కానీ, సముద్రుడు మాత్రం ఏమాత్రం స్పందించలేదు. రాముని ప్రార్థనలను పెడచెవిన పెట్టి, గర్వంతో నిశ్శబ్దంగా ఉండిపోయాడు. రాముడు ఎంత ప్రార్థించినా, వేడుకున్నా, సముద్రుడు ప్రత్యక్షం కాలేదు. మూడు రోజులు గడిచాయి. రామునిలో సహనం నశించింది. శాంతియుత మార్గం ఫలించనప్పుడు, కఠినమైన మార్గాన్ని ఎంచుకోక తప్పదని ఆయన నిశ్చయించుకున్నాడు. ఆయన ముఖంలో శాంతం స్థానంలో, ప్రళయకాల రుద్రుని వంటి ఆగ్రహం చోటుచేసుకుంది.
రాముని ఆగ్రహం, సముద్రుని శరణాగతి
సముద్రుని గర్వాన్ని చూసి శ్రీరాముని కళ్ళు ఎర్రబడ్డాయి. "లక్ష్మణా! చూశావా! ఈ సముద్రుని అహంకారాన్ని! మృదువుగా మాట్లాడితే అల్పులు వినరు. నా ప్రార్థనను తిరస్కరించిన వీడికి, నా పరాక్రమం రుచి చూపించాల్సిందే. ఈ రోజు నా బాణాలతో ఈ సముద్రాన్ని ఇంకింపజేసి, మన వానర సైన్యం నడిచి వెళ్ళేలా దారి చేస్తాను. ఈ సముద్రంలోని మొసళ్లు, తిమింగలాలు అన్నీ నా బాణాల అగ్నికి ఆహుతి కావలసిందే," అని గర్జిస్తూ, తన కోదండాన్ని చేతబూనాడు.
బ్రహ్మాస్త్ర సంధానం, లోకాల ఆందోళన
ఆ మాటలు అంటూ, శ్రీరాముడు తన అమ్ములపొది నుండి బ్రహ్మాస్త్రాన్ని తీసి, ధనుస్సుకు సంధించాడు. ఆ అస్త్రం యొక్క తేజస్సుకు లోకాలన్నీ దద్దరిల్లాయి. సముద్రంలో అలలు ఆకాశమంత ఎత్తుకు లేచాయి. సముద్ర గర్భంలోని జీవరాశులన్నీ భయంతో తల్లడిల్లాయి. పర్వతాలు కంపించాయి, ఆకాశంలో ఉల్కాపాతాలు జరిగాయి. రాముడు బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ప్రయోగించడానికి సిద్ధమవగానే, సముద్రుడు భయంతో వణికిపోతూ, తన నిజస్వరూపంతో రాముని ముందు ప్రత్యక్షమయ్యాడు. రత్నాలతో, మణులతో అలంకరించుకుని, తన భార్యలైన నదులతో కలిసి వచ్చి, రాముని పాదాలపై పడ్డాడు. "ప్రభూ! నన్ను క్షమించు. పంచభూతాలకు వాటి సహజ గుణాలు ఉంటాయి. గట్టిదనం భూమికి, వేడి అగ్నికి, చల్లదనం నీటికి సహజ గుణం. నా సహజ గుణం లోతుగా, దాటశక్యం కాకుండా ఉండటం. మీ ప్రార్థనను నేను వినలేదు అనడం అబద్ధం. కానీ, నేను దారి ఇస్తే నా సహజ గుణాన్ని కోల్పోతాను. దయచేసి శాంతించండి," అని వేడుకున్నాడు.
రామసేతు నిర్మాణం: ఒక అద్భుత ఘట్టం
సముద్రుని క్షమాపణలకు శ్రీరాముడు శాంతించాడు. "సరే! నేను సంధించిన ఈ బ్రహ్మాస్త్రాన్ని వృధా చేయలేను. దీనిని ఎక్కడ ప్రయోగించాలో చెప్పు," అని అడిగాడు. సముద్రుడు, ఉత్తర దిశగా ఉన్న ద్రుమకుల్యం అనే ప్రదేశంలో, పాపాత్ములైన దొంగలు నివసిస్తున్నారని, ఆ అస్త్రాన్ని అక్కడ ప్రయోగిస్తే, ఆ ప్రాంతం ఎడారిగా మారుతుందని చెప్పాడు. రాముడు ఆ అస్త్రాన్ని అక్కడే ప్రయోగించాడు. ఆ తర్వాత సముద్రుడు, "ప్రభూ! మీ సైన్యంలో నలుడు అనే వానరుడు ఉన్నాడు. అతడు దేవశిల్పి విశ్వకర్మ కుమారుడు. అతనికి నిర్మాణంలో అద్భుతమైన నైపుణ్యం ఉంది. అతని ఆధ్వర్యంలో మీ వానర సైన్యం రాళ్లను, చెట్లను నాపై వేస్తే, నేను వాటిని తేలేలా పట్టుకుంటాను. అలా మీరు లంక వరకు వారధిని నిర్మించుకోవచ్చు," అని ఒక ఉపాయం చెప్పాడు.
నలుని ఆధ్వర్యంలో వానర సైన్యం, ఉడుత భక్తి
సముద్రుడు చెప్పిన ఉపాయానికి రాముడు సంతోషించి, వెంటనే నలుడిని పిలిపించి, వారధి నిర్మాణ బాధ్యతను అప్పగించాడు. నలుని ఆధ్వర్యంలో లక్షలాది వానరులు, భల్లూకాలు పని ప్రారంభించాయి. కొందరు పెద్ద పెద్ద పర్వతాలను పెకిలించి తీసుకువస్తున్నారు, మరికొందరు భారీ వృక్షాలను మోసుకువస్తున్నారు. "జై శ్రీరామ్" అనే నినాదాలతో ఆ ప్రాంతమంతా మార్మోగిపోతోంది. ఆ మహా నిర్మాణంలో, ఒక చిన్న ఉడుత కూడా తన వంతు సహాయం చేయాలని ముందుకు వచ్చింది. అది సముద్రపు నీటిలో తడిసి, ఇసుకలో పొర్లి, ఆ ఇసుక రేణువులను వారధిపై వేస్తున్న రాళ్ల మధ్య రాల్చడం ప్రారంభించింది. ఇది చూసిన కొందరు వానరులు, "ఓ చిన్న ఉడుతా! నీవు చేసే ఈ చిన్న సహాయం వల్ల ఏం ప్రయోజనం? పక్కకు తప్పుకో," అని ఎగతాళి చేశారు. ఆ ఉడుత బాధపడటం శ్రీరాముడు గమనించాడు. ఆయన ఆ ఉడుతను ప్రేమగా చేతిలోకి తీసుకుని, "ఈ నిర్మాణంలో పెద్ద, చిన్న అనేది లేదు. భక్తితో చేసే ప్రతి పనీ గొప్పదే. ఈ ఉడుత భక్తి ప్రశంసనీయమైనది," అని చెప్పి, ప్రేమతో దాని వీపుపై తన మూడు వేళ్లతో నిమిరాడు. ఆ వేళ్ల గుర్తులు, ఈనాటికీ ఉడుతల వీపుపై కనిపిస్తాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
వారధి పూర్తి, లంక వైపు పయనం
వానర సైన్యం యొక్క అకుంఠిత దీక్ష, నలుని నైపుణ్యం, మరియు శ్రీరాముని ఆశీస్సులతో, కేవలం ఐదు రోజులలో ఒక అద్భుతం ఆవిష్కృతమైంది. నూరు యోజనాల పొడవు, పది యోజనాల వెడల్పుతో, సముద్రంపై ఒక బలమైన, అందమైన వారధి (సేతువు) నిర్మించబడింది. దేవతలు, గంధర్వులు ఆకాశం నుండి ఆ అద్భుత నిర్మాణాన్ని చూసి ఆశ్చర్యపోయారు, పూలవర్షం కురిపించారు. వానరులందరూ ఆనందంతో కేరింతలు కొడుతూ, రామసేతుపైకి ఎక్కి నాట్యం చేశారు.
సేతువుపై వానర సైన్యం
శ్రీరాముడు మొదట హనుమంతునిపై, లక్ష్మణుడు అంగదునిపై ఎక్కి వారధిని దాటడం ప్రారంభించారు. వారి వెనుక, సుగ్రీవుడు, విభీషణుడు, మరియు కోట్లాది వానర, భల్లూక సైన్యం ఒక క్రమపద్ధతిలో, గంభీరంగా ఆ వారధిపై నుండి లంక వైపు తమ ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించాయి. ఆ దృశ్యం, భూమి ఆకాశాలను కలుపుతూ సాగిపోతున్న ఒక మహా ప్రవాహంలా ఉంది. ధర్మ సైన్యం, అధర్మంపై యుద్ధం చేయడానికి, సముద్రాన్ని దాటి లంకలో అడుగుపెట్టడానికి సిద్ధమైంది. రావణుని వినాశనానికి ఘడియలు దగ్గరపడ్డాయి.
ముగింపు
రామసేతు నిర్మాణం, కేవలం ఒక వారధి నిర్మాణం కాదు, అది భక్తికి, సంకల్పానికి, మరియు సామూహిక కృషికి నిలువుటద్దం. అసాధ్యం అనిపించిన కార్యాన్ని కూడా, భగవంతునిపై నమ్మకంతో, ఐకమత్యంతో సాధించవచ్చని ఈ ఘట్టం మనకు తెలియజేస్తుంది. ఉడుత భక్తి కథ, మనం చేసే పని యొక్క పరిమాణం ముఖ్యం కాదని, దాని వెనుక ఉన్న భక్తి, శ్రద్ధలే ముఖ్యమని మనకు నేర్పుతుంది. ఈ సేతువు, ధర్మానికి, అధర్మానికి మధ్య ఉన్న దూరాన్ని చెరిపివేసింది.
రేపటి కథలో, శ్రీరాముని సైన్యం లంకలో అడుగుపెట్టిన తర్వాత ఏం జరిగింది? రావణుని గూఢచారులు ఏం సమాచారం అందించారు? మరియు యుద్ధానికి ముందు జరిగిన వ్యూహరచనల గురించి తెలుసుకుందాం. ఈ అద్భుతమైన కథపై మీ అభిప్రాయాలను పంచుకోండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
1. శ్రీరాముడు సముద్రునిపై ఎందుకు ఆగ్రహించాడు?
మూడు రోజుల పాటు కఠోర దీక్షతో ప్రార్థించినా, సముద్రుడు ప్రత్యక్షం కాకపోవడంతో, అతని గర్వాన్ని అణచడానికి శ్రీరాముడు ఆగ్రహించాడు.
2. రామసేతు నిర్మాణానికి ఎవరు నాయకత్వం వహించారు?
దేవశిల్పి విశ్వకర్మ కుమారుడైన నలుడు, తనకున్న నిర్మాణ నైపుణ్యంతో రామసేతు నిర్మాణానికి నాయకత్వం వహించాడు.
3. రామసేతు నిర్మాణంలో ఉడుత పాత్ర ఏమిటి?
ఒక చిన్న ఉడుత, తన భక్తిని చాటుకోవడానికి ఇసుక రేణువులను మోసి, రాళ్ల మధ్య ఉన్న సందులను పూరించడానికి సహాయపడింది. ఇది భక్తి యొక్క గొప్పతనాన్ని తెలియజేస్తుంది.
4. రామసేతును నిర్మించడానికి ఎంత సమయం పట్టింది?
వానర సైన్యం, నలుని ఆధ్వర్యంలో కేవలం ఐదు రోజులలో నూరు యోజనాల పొడవైన రామసేతును నిర్మించింది.
5. రాముడు బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ఎక్కడ ప్రయోగించాడు?
సముద్రుని సలహా మేరకు, శ్రీరాముడు తాను సంధించిన బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ద్రుమకుల్యం అనే ప్రదేశంపై ప్రయోగించి, ఆ ప్రాంతాన్ని ఎడారిగా మార్చాడు. ఆ ప్రదేశమే నేటి రాజస్థాన్‌లోని మార్వార్ (మరుస్థలి) ప్రాంతమని కొందరు భావిస్తారు.
