రామాయణం ఇరవై ఏడవ రోజు: ఇంద్రజిత్తు మాయలు, సంజీవని తెచ్చిన హనుమంతుడు
రామాయణ మహా సంగ్రామంలో నిన్నటి రోజున మనం, మహాబలశాలి, పర్వతంలాంటి శరీరం గల కుంభకర్ణుని పతనాన్ని చూశాం. శ్రీరాముడు తన దివ్య బాణాలతో ఆ అజేయుడైన రాక్షసుడిని సంహరించడంతో, రావణుని ఆశలు అడుగంటాయి. తన సోదరుని మరణంతో రావణుడు దుఃఖ సముద్రంలో మునిగిపోయాడు, అదే సమయంలో ప్రతీకారంతో రగిలిపోయాడు. తన సేనలోని అత్యుత్తమ వీరులందరూ నేలకొరుగుతుండటంతో, రావణుడు తన చివరి, అత్యంత శక్తివంతమైన అస్త్రాన్ని ప్రయోగించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతడే రావణుని జ్యేష్ఠ కుమారుడు, ఇంద్రుడినే జయించిన మేఘనాథుడు, అతనే ఇంద్రజిత్తు.
నేటి కథ, యుద్ధకాండలోని అత్యంత ఉత్కంఠభరితమైన, మలుపులతో కూడిన ఘట్టం. ఇంద్రజిత్తు తన మాయా శక్తులతో రామలక్ష్మణులను, వానర సైన్యాన్ని ఎలా ముప్పుతిప్పలు పెట్టాడు? నిరాశ అంచులకు చేరిన రామ సైన్యాన్ని, హనుమంతుడు తన అసామాన్య భక్తితో, బలంతో ఎలా కాపాడాడు? సంజీవని పర్వతం యొక్క అద్భుత గాథ ఏమిటి? అనే విషయాలను తెలుసుకుందాం. ఈ కథ, కేవలం భౌతిక బలంతోనే కాదు, మాయతో, ధైర్యంతో, మరియు భక్తితో సాగిన ఒక అద్భుత పోరాటానికి నిలువుటద్దం.
ఇంద్రజిత్తు ప్రవేశం, నాగపాశ బంధనం
కుంభకర్ణుని మరణంతో శోకిస్తున్న తండ్రి రావణుని చూసి, ఇంద్రజిత్తు ముందుకు వచ్చాడు. "తండ్రీ! మీరు చింతించకండి. నేనుండగా మీకు భయమెందుకు? నేను ఇంద్రుడినే జయించినవాడిని. నా మాయా శక్తుల ముందు ఆ మానవులు, వానరులు ఎంత? ఈరోజే వారిద్దరినీ యమపురికి పంపి, మన లంకకు విజయాన్ని చేకూరుస్తాను," అని ప్రతిన పూనాడు. ఇంద్రజిత్తు కేవలం బలవంతుడే కాదు, మాయా యుద్ధంలో, అదృశ్యంగా ఉండి పోరాడటంలో ఆరితేరినవాడు. అతను వెంటనే యుద్ధరంగానికి బయలుదేరాడు. కానీ, ఎవరికీ కనిపించకుండా మేఘాలలో దాక్కుని, రామలక్ష్మణులపై, వానర సైన్యంపై బాణాల వర్షం కురిపించడం ప్రారంభించాడు.
గరుత్మంతుని ఆగమనం, విముక్తి
శత్రువు ఎక్కడున్నాడో తెలియక, వానర సైన్యం కకావికలమైంది. అప్పుడు ఇంద్రజిత్తు తన తండ్రి బ్రహ్మ ప్రసాదించిన అత్యంత శక్తివంతమైన "నాగపాశం" అనే అస్త్రాన్ని ప్రయోగించాడు. ఆ అస్త్రం నుండి లక్షలాది విషసర్పాలు పుట్టి, రామలక్ష్మణులతో సహా, వానర సైన్యం మొత్తాన్ని బంధించాయి. ఆ సర్పాల విషానికి, బంధనానికి అందరూ స్పృహ తప్పి, చనిపోయిన వారిలా నేలపై పడిపోయారు. ఈ భయంకర దృశ్యాన్ని చూసి, విభీషణుడు, జాంబవంతుడు వంటి కొద్దిమంది మాత్రమే మిగిలారు. రామునికే ఈ గతి పట్టిందని వారు తీవ్రమైన నిరాశలో మునిగిపోయారు. సరిగ్గా ఆ సమయంలో, దైవిక సహాయంలా, ఆకాశంలో రెక్కల టపటపలు వినిపించాయి. సర్పాలకు బద్ధ శత్రువైన పక్షిరాజు గరుత్మంతుడు అక్కడ ప్రత్యక్షమయ్యాడు. గరుత్మంతుని చూడగానే, ఆ నాగపాశంలోని సర్పాలన్నీ భయంతో పారిపోయాయి. రామలక్ష్మణులు, వానర సైన్యం తిరిగి స్పృహలోకి వచ్చారు.
శక్తి అస్త్రం, లక్ష్మణుని మూర్ఛ
నాగపాశం విఫలమవ్వడంతో, ఇంద్రజిత్తు అవమానంతో, కోపంతో రగిలిపోయాడు. ఈసారి మరింత శక్తివంతమైన అస్త్రంతో దాడి చేయాలని నిశ్చయించుకుని, ఒక రహస్య యజ్ఞాన్ని చేసి, మాయా దేవత నుండి "శక్తి" అనే అమోఘమైన ఆయుధాన్ని సంపాదించాడు. తిరిగి యుద్ధరంగానికి వచ్చి, రామలక్ష్మణులతో భీకరంగా పోరాడటం ప్రారంభించాడు. హనుమంతుడు, అంగదుడు వంటి వీరులు కూడా అతడిని అడ్డగించడానికి ప్రయత్నించినా, అతని మాయల ముందు నిలవలేకపోయారు.
రాముని విలాపం, సోదర ప్రేమ
అప్పుడు ఇంద్రజిత్తు, ఆ శక్తి అస్త్రాన్ని నేరుగా శ్రీరామునికి గురిపెట్టి విసిరాడు. కానీ, లక్ష్మణుడు ఆ అస్త్రాన్ని చూసి, తన అన్నకు ప్రమాదం జరగకూడదని, తానే దానికి అడ్డుగా నిలబడ్డాడు. ఆ భయంకరమైన శక్తి ఆయుధం, లక్ష్మణుని గుండెల్లో నేరుగా గుచ్చుకుంది. లక్ష్మణుడు, పెద్దగా అరుస్తూ, నెత్తురు కక్కుకుంటూ, స్పృహ తప్పి నేలపై కుప్పకూలిపోయాడు. ఈ దృశ్యాన్ని చూసిన శ్రీరాముని గుండె బద్దలైంది. ఆయన తన తమ్ముడిని ఒడిలోకి తీసుకుని, చిన్నపిల్లాడిలా విలపించాడు. "హా లక్ష్మణా! నాతో పాటు అడవులకు వచ్చి, నాకోసం నీ ప్రాణాలను అర్పించావా! సీత వంటి భార్య నాకు మళ్ళీ దొరకవచ్చేమో కానీ, నీలాంటి తమ్ముడు ఈ ముల్లోకాలలో నాకు దొరకడు. నీవు లేకుండా నేను అయోధ్యకు ఎలా వెళ్ళను?" అని ఆయన పడిన వేదన వర్ణనాతీతం. సాక్షాత్తు అవతార పురుషుడే, తన సోదరునిపై ఉన్న ప్రేమతో ఒక సామాన్య మానవుడిలా విలపించడం చూసి, వానరులందరూ కన్నీరు పెట్టుకున్నారు.
సంజీవని కోసం హనుమంతుని ప్రయాణం
శ్రీరాముని దుఃఖాన్ని చూసిన వానర వైద్యుడు సుషేణుడు, జాంబవంతుని సలహా మేరకు ముందుకు వచ్చాడు. "ప్రభూ! చింతించకండి. లక్ష్మణుడు ఇంకా ప్రాణాలతోనే ఉన్నాడు. ఆయన శ్వాస ఆడుతోంది. హిమాలయాలలోని ద్రోణగిరి (ఓషధీ పర్వతం) అనే పర్వతంపై నాలుగు దివ్యమైన మూలికలు ఉన్నాయి - మృతసంజీవని (చనిపోయిన వారిని బ్రతికించేది), విశల్యకరణి (గాయాలను మాన్పేది), సంధానకరణి (విరిగిన ఎముకలను అతికించేది), మరియు సావర్ణ్యకరణి (శరీరానికి పూర్వపు రంగును ఇచ్చేది). ఆ మూలికలను సూర్యోదయానికి ముందే ఇక్కడికి తీసుకువస్తే, లక్ష్మణుని ప్రాణాలను కాపాడవచ్చు," అని చెప్పాడు.
పర్వతాన్నే పెకిలించిన వాయుపుత్రుడు
ఆ హిమాలయ పర్వతానికి ఎవరు వెళ్ళగలరు అని అందరూ ఆలోచిస్తుండగా, జాంబవంతుడు హనుమంతుని వైపు చూశాడు. "హనుమా! ఈ కార్యాన్ని సాధించగల సమర్థత నీకే ఉంది. నీవు వాయువేగంతో బయలుదేరి, ఆ మూలికలను తీసుకురా," అని కోరాడు. స్వామి కార్యం కోసం హనుమంతుడు వెంటనే బయలుదేరాడు. ఆయన తన విశ్వరూపాన్ని ధరించి, "జై శ్రీరామ్" అని గర్జిస్తూ ఆకాశంలోకి ఎగిరాడు. వాయువేగంతో హిమాలయాలకు చేరుకున్నాడు. కానీ, అక్కడ ద్రోణగిరి పర్వతంపై వేలాది మూలికలు ఒకే రకమైన కాంతితో వెలిగిపోతున్నాయి. ఏది ఏ మూలికో గుర్తుపట్టడానికి సమయం లేదు. ఒక్క క్షణం కూడా ఆలస్యం చేయకుండా, హనుమంతుడు తన అపారమైన బలంతో, ఆ ద్రోణగిరి పర్వతాన్నే పెకిలించి, తన చేతిలో పెట్టుకుని, లంక వైపు తిరిగి ప్రయాణమయ్యాడు. ఆయన భక్తికి, కార్యదీక్షకు ఇది ఒక గొప్ప నిదర్శనం.
లక్ష్మణుని పునరుజ్జీవనం, ఇంద్రజిత్తు మాయాసీత వధ
హనుమంతుడు పర్వతాన్ని తీసుకురాగానే, సుషేణుడు అందులోని సంజీవని మూలికను గుర్తించి, దాని రసాన్ని లక్ష్మణుని మూర్ఛపోయిన శరీరానికి వాసన చూపించాడు. ఆ మూలిక ప్రభావంతో, లక్ష్మణుడు నిద్ర నుండి లేచినట్లుగా, పూర్తి ఆరోగ్యంతో, రెట్టించిన బలంతో లేచి నిలబడ్డాడు. లక్ష్మణుడు తిరిగి బ్రతకడంతో, రామ సైన్యంలో ఆనందం వెల్లివిరిసింది. శ్రీరాముడు హనుమంతుడిని ప్రేమతో ఆలింగనం చేసుకుని, "హనుమా! నీ ఋణం నేను తీర్చుకోలేను. నీవు నా తమ్ముడిని, నా ప్రాణాన్ని కూడా కాపాడావు," అని ప్రశంసించాడు.
విభీషణుని వివేకం
ఇదిలా ఉండగా, లక్ష్మణుడు బ్రతికాడని తెలిసి ఇంద్రజిత్తు మరింత ఆగ్రహించాడు. ఈసారి వానర సైన్యం యొక్క మనోధైర్యాన్ని దెబ్బతీయడానికి ఒక నీచమైన కుట్ర పన్నాడు. తన మాయతో, సీతమ్మను పోలిన ఒక మాయాసీతను సృష్టించాడు. ఆ మాయాసీతను తన రథంపైకి ఎక్కించుకుని, యుద్ధరంగంలో హనుమంతుడు, వానరులు చూస్తుండగా, "ఓ వానరులారా! మీరు ఎవరికోసమైతే ఈ యుద్ధం చేస్తున్నారో, ఆ సీతనే మీ కళ్ళ ముందే చంపేస్తున్నాను, చూడండి," అని చెప్పి, ఆ మాయాసీత తలను ఖడ్గంతో నరికేశాడు. ఇది చూసిన హనుమంతుడు, వానరులు, నిజంగానే సీతమ్మ చనిపోయిందని భ్రమపడి, దుఃఖంతో కుంగిపోయారు. వారు రాముని వద్దకు వెళ్లి ఈ విషాద వార్తను చెప్పారు. రాముడు కూడా ఆ వార్త విని, స్పృహ తప్పి పడిపోయాడు. కానీ, విభీషణుడు కలుగజేసుకుని, "ప్రభూ! ఇది రాక్షస మాయ. రావణుడు సీతను చంపడానికి ఎప్పటికీ అంగీకరించడు. ఇంద్రజిత్తు, నికుంభిల అనే యాగశాలలో ఒక రహస్య యజ్ఞం చేస్తున్నాడు. ఆ యజ్ఞం పూర్తయితే, అతడిని ఎవరూ ఓడించలేరు. దానికోసం మన దృష్టిని మళ్లించడానికే ఈ మాయ చేశాడు," అని అసలు నిజాన్ని బయటపెట్టాడు.
ముగింపు
ఇంద్రజిత్తు మాయలు, రామ సైన్యాన్ని రెండుసార్లు ఓటమి అంచులకు తీసుకువెళ్ళాయి. కానీ, గరుత్మంతుని దైవిక సహాయం, హనుమంతుని అసామాన్య భక్తి, మరియు విభీషణుని వివేకం వారిని ఆ గండం నుండి గట్టెక్కించాయి. సంజీవని పర్వతాన్ని తీసుకువచ్చి లక్ష్మణుని ప్రాణాలను కాపాడిన హనుమంతుని పాత్ర, ఈ ఘట్టంలో అత్యంత కీలకమైనది. ఇప్పుడు, ఇంద్రజిత్తు యొక్క చివరి ఆశ, నికుంభిలా యాగంపైనే ఉంది. ఆ యాగం పూర్తయితే, యుద్ధం యొక్క గమనం మారిపోతుంది.
రేపటి కథలో, లక్ష్మణుడు ఇంద్రజిత్తు యాగశాలపై ఎలా దాడి చేశాడు? వారిద్దరి మధ్య జరిగిన భీకరమైన, ఆఖరి పోరాటం ఎలా సాగింది? మరియు మేఘనాథుని అంతం ఎలా జరిగింది? అనే ఉత్కంఠభరితమైన విషయాలను తెలుసుకుందాం. ఈ కథపై మీ అభిప్రాయాలను పంచుకోండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
1. ఇంద్రజిత్తు ఎవరు? అతని అసలు పేరు ఏమిటి?
ఇంద్రజిత్తు రావణుని జ్యేష్ఠ కుమారుడు. అతని అసలు పేరు మేఘనాథుడు. స్వర్గంపై దండెత్తి ఇంద్రుడినే జయించడం వల్ల, అతనికి "ఇంద్రజిత్తు" అనే బిరుదు వచ్చింది.
2. నాగపాశం అంటే ఏమిటి? దాని నుండి రామలక్ష్మణులు ఎలా విముక్తి పొందారు?
నాగపాశం అనేది బ్రహ్మదేవునిచే ఇవ్వబడిన ఒక దివ్యాస్త్రం. దీనిని ప్రయోగిస్తే, లక్షలాది విషసర్పాలు పుట్టి, శత్రువులను బంధిస్తాయి. సర్పాలకు శత్రువైన గరుత్మంతుని రాకతో, ఆ సర్పాలు భయంతో పారిపోయి, రామలక్ష్మణులు విముక్తి పొందారు.
3. సంజీవని అంటే ఏమిటి?
సంజీవని అనేది హిమాలయాలలోని ద్రోణగిరి పర్వతంపై లభించే ఒక దివ్యమైన మూలిక. ఇది చనిపోయిన వారిని కూడా బ్రతికించగల శక్తి కలది.
4. హనుమంతుడు సంజీవని పర్వతాన్ని మొత్తం ఎందుకు తీసుకువచ్చాడు?
ద్రోణగిరి పర్వతంపై వేలాది మూలికలు ఒకే రకమైన కాంతితో ప్రకాశిస్తుండటంతో, హనుమంతుడు సంజీవనిని గుర్తించలేకపోయాడు. సమయం వృధా చేయకుండా, పర్వతాన్నే పెకిలించి లంకకు తీసుకువచ్చాడు.
5. మాయాసీత వధ అంటే ఏమిటి?
ఇంద్రజిత్తు, రామ సైన్యం యొక్క మనోధైర్యాన్ని దెబ్బతీయడానికి, తన మాయతో సీతను పోలిన ఒక ప్రతిమను సృష్టించి, వారి కళ్ళ ముందే దాని తల నరికినట్లు నటించాడు. దీనినే మాయాసీత వధ అంటారు.
