తెలుగు నేల వీరగాథలు: మన స్వాతంత్య్ర పోరాట యోధులు
ఆగస్టు 15 సమీపిస్తున్న వేళ, ప్రతి భారతీయుడి గుండె దేశభక్తితో నిండిపోతుంది. మనం పీల్చే ఈ స్వేచ్ఛా వాయువులు ఎందరో అమరవీరుల త్యాగఫలం. గాంధీజీ, నెహ్రూ, పటేల్ వంటి జాతీయ నాయకులను మనం స్మరించుకోవడం ఎంత ముఖ్యమో, మన తెలుగు నేలపై పుట్టి, బ్రిటిష్ పాలకులను మరియు స్థానిక నియంతలను గడగడలాడించిన మన ప్రాంత వీరుల గాథలను తెలుసుకోవడం కూడా అంతే ముఖ్యం. వారి పోరాటాలు కేవలం స్వాతంత్య్రము కోసమే కాదు, ఆత్మగౌరవం, హక్కులు మరియు మన భవిష్యత్తు కోసం జరిగాయి. ఈ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం (Independence Day 2025) నాడు, మన తెలుగు నేల గర్వించదగ్గ కొందరు మహావీరుల స్ఫూర్తిదాయక జీవితాలను పరిశీలిద్దాం.
మన్యం వీరుడు - అల్లూరి సీతారామరాజు
భారత స్వాతంత్య్ర సంగ్రామ చరిత్రలో కొందరి పేర్లు సువర్ణాక్షరాలతో లిఖించబడి ఉంటాయి. అలాంటి వారిలో, కేవలం తన ధైర్యసాహసాలతోనే బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యాన్ని గడగడలాడించిన తెలుగు తేజం, మన్యం వీరుడు అల్లూరి సీతారామరాజు. ఆయన జీవితం, పోరాటం, మరియు త్యాగం తరతరాలకు స్ఫూర్తినిచ్చే ఒక వీరగాథ.
బాల్యం మరియు యవ్వనం
అల్లూరి సీతారామరాజు 1897, జూలై 4న విశాఖపట్నం జిల్లాలోని పాండ్రంగి గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి వెంకటరామరాజు, తల్లి సూర్యనారాయణమ్మ. చిన్నతనం నుండే ఆయనలో దైవభక్తి, దేశభక్తి ఎక్కువగా ఉండేవి. చదువుపై పెద్దగా ఆసక్తి చూపకపోయినా, పురాణాలు, ఇతిహాసాలు, మరియు జ్యోతిష్యం వంటి విషయాలపై పట్టు సాధించారు. 18 ఏళ్ల వయసులోనే సన్యసించి, దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలను పర్యటించారు. ఈ ప్రయాణంలో, బ్రిటిష్ పాలకుల చేతిలో భారత ప్రజలు పడుతున్న కష్టాలను, అవమానాలను కళ్లారా చూశారు. వారి పరాధీనత, ముఖ్యంగా గిరిజనుల దీనస్థితి ఆయనను తీవ్రంగా కలచివేసింది.
మన్యం పోరాటానికి నాంది
సీతారామరాజు తన పర్యటన ముగించుకుని తిరిగి వచ్చిన తర్వాత, తూర్పు కనుమలలోని మన్యం ప్రాంతంలో (ప్రస్తుత ఏజెన్సీ ప్రాంతాలు) స్థిరపడ్డారు. ఆ సమయంలో, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం అమలు చేసిన 1882 మద్రాస్ ఫారెస్ట్ చట్టం గిరిజనుల జీవితాలను ఛిన్నాభిన్నం చేసింది.
- పోడు వ్యవసాయంపై నిషేధం: తరతరాలుగా గిరిజనులు నమ్ముకున్న పోడు వ్యవసాయాన్ని బ్రిటిష్ వారు నిషేధించారు.
- అటవీ ఉత్పత్తులపై ఆంక్షలు: అడవి నుండి కట్టెలు, పండ్లు, తేనె వంటివి సేకరించుకునే హక్కును కూడా లాక్కున్నారు.
- వెట్టి చాకిరి: రోడ్ల నిర్మాణం వంటి పనులకు గిరిజనులను బలవంతంగా, ఎలాంటి కూలీ ఇవ్వకుండా వెట్టి చాకిరి చేయించుకునేవారు.
- అధికారుల దోపిడీ: స్థానిక అధికారులు, కాంట్రాక్టర్లు గిరిజనులను తీవ్రంగా దోచుకునేవారు.
ఈ అన్యాయాలను సహించలేని సీతారామరాజు, గిరిజనులను ఏకం చేసి, వారి హక్కుల కోసం పోరాడాలని నిశ్చయించుకున్నారు. ఆయనలోని ఆధ్యాత్మిక శక్తి, నిజాయితీ, మరియు నాయకత్వ లక్షణాలను చూసి గిరిజనులు ఆయనను ఒక దైవదూతగా, తమను రక్షించడానికి వచ్చిన మహానుభావుడిగా భావించారు.
రంప తిరుగుబాటు (1922-1924)
అల్లూరి సీతారామరాజు నాయకత్వంలో 1922 ఆగస్టులో ప్రారంభమైన తిరుగుబాటునే "Rampa Rebellion of 1922 (1922-24 మన్యం విప్లవం)" అని అంటారు. ఇది బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి పెనుసవాలుగా మారింది.
- గెరిల్లా యుద్ధ తంత్రం: రాజు తన అనుచరులకు గెరిల్లా యుద్ధంలో శిక్షణ ఇచ్చారు. అడవిని తమ అడ్డాగా మార్చుకుని, మెరుపుదాడులు చేసి బ్రిటిష్ పోలీసులను హడలెత్తించారు.
- పోలీస్ స్టేషన్లపై దాడులు: సంప్రదాయ ఆయుధాలైన విల్లంబులతో పాటు, ఆధునిక ఆయుధాల ఆవశ్యకతను రాజు గుర్తించారు. చింతపల్లి, కృష్ణదేవిపేట, రాజవొమ్మంగి వంటి అనేక పోలీస్ స్టేషన్లపై దాడి చేసి, ఆయుధాలను, మందుగుండు సామగ్రిని స్వాధీనం చేసుకున్నారు.
- బ్రిటిష్ వారి ప్రతిస్పందన: ఈ తిరుగుబాటును అణచివేయడానికి బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం మలబార్ స్పెషల్ పోలీస్, అస్సాం రైఫిల్స్ వంటి ప్రత్యేక దళాలను రంగంలోకి దించింది. రాజును పట్టుకోవడానికి లక్షల రూపాయలు ఖర్చు చేసింది. అయినా, దాదాపు రెండేళ్లపాటు రాజు వారికి చిక్కకుండా, మన్యాన్ని తన ఆధీనంలో ఉంచుకున్నారు.
వీరమరణం
రోజురోజుకు రాజు బలం పెరుగుతుండటంతో, బ్రిటిష్ వారు తమ వ్యూహాన్ని మార్చారు. గిరిజనులకు బయట నుండి అందే సహాయాన్ని నిలిపివేశారు. ఆహారం, నిత్యావసరాలు దొరక్క తిరుగుబాటుదారులు ఇబ్బందులు పడ్డారు. తన అనుచరులు పడుతున్న కష్టాలను చూడలేక, సీతారామరాజు 1924, మే 7న స్వయంగా బ్రిటిష్ వారికి లొంగిపోయారని కొందరు, ఆయన్ను మోసంతో పట్టుకున్నారని మరికొందరు చెబుతారు. కారణం ఏదైనా, బ్రిటిష్ సైనికులు ఆయన్ను కొయ్యూరు గ్రామ సమీపంలో ఒక చెట్టుకు కట్టివేసి, అత్యంత కిరాతకంగా కాల్చి చంపారు. కేవలం 27 ఏళ్ల వయసులోనే ఆ మన్యం వీరుడు, తెలుగు ప్రజల స్వేచ్ఛ కోసం తన ప్రాణాలను అర్పించారు.
ముగింపు
అల్లూరి సీతారామరాజు భౌతికంగా మన మధ్య లేకపోయినా, ఆయన రగిలించిన స్ఫూర్తి, ఆయన చూపిన ధైర్యం, ఆయన చేసిన త్యాగం చిరస్థాయిగా నిలిచిపోతాయి. ఆయన పోరాటం కేవలం బ్రిటిష్ వారిపైనే కాదు, అన్యాయం, దోపిడీ, మరియు అణచివేతపై జరిగిన పోరాటం. ఆయన కథ, హక్కుల కోసం, ఆత్మగౌరవం కోసం ఎంతటి శక్తివంతమైన వ్యవస్థనైనా ఎదిరించవచ్చని నిరూపిస్తుంది. అల్లూరి సీతారామరాజు కేవలం తెలుగువారికే పరిమితమైన హీరో కాదు, యావత్ భారతదేశం గర్వించదగ్గ ఒక అమరవీరుడు.
జల్, జంగల్, జమీన్: ఆదివాసీ ఆత్మగౌరవ ప్రతీక - కొమరం భీమ్
"జల్, జంగల్, జమీన్" - ఈ మూడు పదాలు కేవలం నినాదం కాదు, అది ఒక జాతి ఆత్మగౌరవ పోరాటం. అది దశాబ్దాల దోపిడీకి, అణచివేతకు గురైన ఆదివాసీల గుండె ఘోష. ఈ నినాదానికి ప్రాణం పోసి, నిజాం నిరంకుశ పాలన పునాదులను కదిలించిన తెలంగాణ విప్లవ యోధుడు, గోండుల ఆరాధ్య దైవం కొమరం భీమ్. ఆయన జీవితం, పోరాటం, మరియు త్యాగం తెలంగాణ చరిత్రలో ఒక చెరగని అధ్యాయం.
బాల్యం - పోరాటానికి పునాది
కొమరం భీమ్ 1901లో, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలోని సంకెపల్లి అనే గోండు గూడెంలో జన్మించారు. ఆయన చిన్నతనం నుండే నిజాం ప్రభుత్వం మరియు స్థానిక జమీందార్లు, వ్యాపారులు చేస్తున్న అన్యాయాలను, దోపిడీని కళ్లారా చూశారు. అడవిపై ఆధారపడి బతికే గిరిజనుల హక్కులను 'జంగ్లాత్' (అటవీ) పోలీసులు కాలరాయడం, భూములను అక్రమంగా లాక్కోవడం, పన్నుల పేరుతో హింసించడం వంటి సంఘటనలు భీమ్ మనసులో తీవ్రమైన ముద్ర వేశాయి. అటవీ అధికారుల చేతిలో తన తండ్రి మరణించడం, ఆయనలో తిరుగుబాటుకు బీజం వేసింది. యుక్తవయసులో ఒక జమీందారును ఎదిరించిన కారణంగా, ఆయన తన గూడెం విడిచి పారిపోయి, అస్సాంలోని తేయాకు తోటలలో పనిచేయవలసి వచ్చింది. అక్కడ కార్మికుల పోరాటాలను చూడటం ఆయనలో విప్లవ స్ఫూర్తిని మరింత రగిలించింది.
"జల్, జంగల్, జమీన్" - పోరాట సిద్ధాంతం
తిరిగి తన ప్రాంతానికి వచ్చిన భీమ్, తన ప్రజల విముక్తి కోసం పోరాడాలని నిర్ణయించుకున్నారు. ఆయన పోరాటానికి ప్రాతిపదికగా నిలిచినవే "జల్, జంగల్, జమీన్" అనే మూడు సూత్రాలు.
- జల్ (నీరు): మా ప్రాంతంలోని చెరువులు, నదులపై మాకే హక్కు ఉండాలి.
- జంగల్ (అడవి): తరతరాలుగా మాకు జీవనాధారమైన ఈ అడవి, దాని ఫలసాయంపై మాకే అధికారం ఉండాలి.
- జమీన్ (భూమి): మేము సాగు చేసుకుంటున్న భూమి మాది. దానిపై మేము పన్నులు కట్టము.
ఈ నినాదం కేవలం ఆర్థిక హక్కుల కోసం కాదు, అది గోండుల సార్వభౌమత్వం, వారి సంస్కృతి మరియు ఆత్మగౌరవం కోసం చేసిన గర్జన. ఆయన 12 గోండు గూడెంలను ఏకం చేసి, నిజాం ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఒక సమాంతర ప్రభుత్వాన్ని నడిపారు. తమకు ప్రత్యేక "గోండ్వానా రాష్ట్రం" కావాలని డిమాండ్ చేయడం ఆయన దార్శనికతకు నిదర్శనం.
నిజాం ప్రభుత్వంపై తిరుగుబాటు మరియు వీరమరణం
కొమరం భీమ్ నాయకత్వంలో గోండులు ఏకం కావడం, పన్నులు కట్టడానికి నిరాకరించడం నిజాం ప్రభుత్వానికి కంటిమీద కునుకు లేకుండా చేసింది. భీమ్ యొక్క గెరిల్లా దాడులను తట్టుకోలేక, ప్రభుత్వం మొదట చర్చలకు దిగింది. అయితే, భీమ్ తన ప్రజల హక్కుల విషయంలో రాజీ పడటానికి నిరాకరించారు. దీంతో, నిజాం ప్రభుత్వం భీమ్ తిరుగుబాటును సైనిక శక్తితో అణచివేయాలని నిర్ణయించుకుంది.
1940 అక్టోబరు నెలలో, పౌర్ణమి రాత్రి, జోడేఘాట్ అడవుల్లో భీమ్ మరియు ఆయన అనుచరులు ఉన్న ప్రదేశాన్ని నిజాం సైన్యం చుట్టుముట్టింది. ఆధునిక ఆయుధాలు కలిగిన వందలాది మంది సైనికులతో, భీమ్ మరియు ఆయన యొక్క కొద్దిమంది అనుచరులు తమ సంప్రదాయ ఆయుధాలతోనే వీరోచితంగా పోరాడారు. చివరి శ్వాస వరకు శత్రువుకు లొంగకుండా, తన ప్రజల హక్కుల కోసం పోరాడుతూ, ఆ అడవి బిడ్డ జోడేఘాట్ వద్ద వీరమరణం పొందారు.
వారసత్వం మరియు నేటి ప్రాముఖ్యత
- కొమరం భీమ్ భౌతికంగా మరణించినా, ఆయన రగిలించిన స్ఫూర్తి అజరామరం.
- గోండు ప్రజలు నేటికీ ఆయన్ను తమ దేవుడిగా కొలుస్తారు.
- ఆయన త్యాగానికి గుర్తుగా తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఆదిలాబాద్ జిల్లాకు "కొమరం భీమ్ ఆసిఫాబాద్ జిల్లా"గా పేరు పెట్టింది.
- ఆయన ఇచ్చిన "జల్, జంగల్, జమీన్" నినాదం, నేడు దేశవ్యాప్తంగా జరుగుతున్న అనేక పర్యావరణ మరియు ఆదివాసీ హక్కుల ఉద్యమాలకు స్ఫూర్తిగా నిలుస్తోంది.
- ఆయన పోరాటం, తెలంగాణ విమోచన ఉద్యమంలో ఒక కీలకమైన ఘట్టం.
ముగింపు
కొమరం భీమ్ కేవలం ఒక తిరుగుబాటుదారుడు కాదు, ఆయన ఒక దార్శనికుడు. తన ప్రజల కోసం స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, మరియు ఆత్మగౌరవంతో కూడిన జీవితాన్ని కలలు కన్నాడు. ఆయన జీవితం, మన హక్కుల కోసం, మన అస్తిత్వం కోసం, మన భూమి కోసం ఎలా పోరాడాలో నేర్పుతుంది. కొమరం భీమ్ పేరు తెలంగాణ గడ్డపై ఉన్నంత వరకు, ఆయన పోరాట స్ఫూర్తి ప్రజల గుండెల్లో బ్రతికే ఉంటుంది. ఆయన కథ, అణచివేతపై ధిక్కారానికి, ఆత్మగౌరవం కోసం చేసే పోరాటానికి ఎప్పటికీ ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.
ఆంధ్ర కేసరి - టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు
భారత స్వాతంత్య్ర సంగ్రామ చరిత్రలో ధైర్యానికి, త్యాగానికి, నిర్భయత్వానికి మారుపేరుగా నిలిచిన అగ్రగణ్యులలో ఒకరు టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు. తెలుగు ప్రజల గుండెల్లో "ఆంధ్ర కేసరి" (ఆంధ్రా సింహం)గా చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయిన ఆయన, కేవలం స్వాతంత్య్ర సమరయోధుడే కాదు, ఒక ప్రముఖ న్యాయవాది, నిర్భయ పాత్రికేయుడు మరియు దక్షుడైన పరిపాలనాదక్షుడు. ఆయన జీవితం తెలుగు ప్రజల పౌరుషానికి, ఆత్మగౌరవానికి ప్రతీక.
బాల్యం మరియు విద్యాభ్యాసం
టంగుటూరి ప్రకాశం 1872, ఆగస్టు 23న ప్రస్తుత ప్రకాశం జిల్లాలోని వినోదరాయునిపాలెం గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన చిన్నతనంలోనే తండ్రి మరణించడంతో, కుటుంబం అనేక ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంది. అయినప్పటికీ, ఆయన తన చదువును నిర్లక్ష్యం చేయలేదు. పట్టుదలతో ఒంగోలు, రాజమండ్రిలలో తన విద్యాభ్యాసాన్ని కొనసాగించారు. ఆ తర్వాత మద్రాసు వెళ్లి న్యాయశాస్త్రంలో పట్టా పొందారు. అంతటితో ఆగకుండా, ఇంగ్లాండ్ వెళ్లి బారిస్టర్ పట్టాను సాధించి, తన అసాధారణ ప్రతిభను చాటుకున్నారు.
న్యాయవాద వృత్తి నుండి ప్రజా జీవితంలోకి
బారిస్టర్ పట్టాతో తిరిగి వచ్చిన ప్రకాశం, మద్రాసులో ప్రముఖ క్రిమినల్ లాయర్‌గా స్థిరపడ్డారు. తన వాదనాపటిమతో అనతికాలంలోనే అగ్రశ్రేణి న్యాయవాదులలో ఒకరిగా పేరుగాంచి, లక్షలాది రూపాయలను ఆర్జించారు. అయితే, ఆయన మనసు సంపదపై కాక, దేశ సేవ వైపు మళ్లింది. మహాత్మా గాంధీ వంటి జాతీయ నాయకుల పిలుపుతో ప్రభావితుడై, తాను ఆర్జించిన సంపదను, ఉన్నతమైన న్యాయవాద వృత్తిని తృణప్రాయంగా వదిలి, స్వాతంత్య్ర సంగ్రామంలోకి దూకారు. ఇది ఆయన నిస్వార్థ త్యాగనిరతికి గొప్ప నిదర్శనం.
ఆంధ్ర కేసరి - ధైర్యానికి ప్రతీక
ప్రకాశం పంతులు గారికి "ఆంధ్ర కేసరి" అనే బిరుదు రావడానికి కారణమైన సంఘటన భారత స్వాతంత్య్ర ఉద్యమ చరిత్రలోనే ఒక అద్వితీయ ఘట్టం. 1928లో, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నియమించిన సైమన్ కమిషన్‌కు వ్యతిరేకంగా దేశవ్యాప్తంగా నిరసనలు జరిగాయి. మద్రాసులో జరిగిన ప్రదర్శనకు ప్రకాశం నాయకత్వం వహించారు. ఆ సమయంలో, పోలీసులు నిరసనకారులపై కాల్పులు జరపగా, ఒకరు మరణించారు. మృతదేహాన్ని సమీపించడానికి ప్రయత్నించిన వారిని కూడా కాల్చివేస్తామని పోలీసులు హెచ్చరించారు.
ఆ క్లిష్ట సమయంలో, ప్రకాశం పంతులు సింహంలా ముందుకు ఉరికి, తన చొక్కా గుండీలు విప్పి, గుండెను చూపిస్తూ "ధైర్యముంటే నన్ను కాల్చండిరా" అని గర్జించారు. ఆ సింహ గర్జనకు, ఆయన అసామాన్య ధైర్యానికి బ్రిటిష్ పోలీసులే నిశ్చేష్టులై వెనక్కి తగ్గారు. ఆ ఒక్క సంఘటనతో ఆయన పేరు దేశవ్యాప్తంగా మారుమోగిపోయింది. ప్రజలు ఆయన్ను ప్రేమతో, గౌరవంతో "ఆంధ్ర కేసరి" అని పిలుచుకోవడం ప్రారంభించారు.
పాత్రికేయుడిగా మరియు రాజకీయ నాయకుడిగా
ప్రకాశం పంతులు బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి.
- పాత్రికేయుడిగా: ప్రజలలో స్వాతంత్య్ర కాంక్షను రగిలించడానికి, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ దురాగతాలను ఎండగట్టడానికి ఆయన "స్వరాజ్య" అనే పత్రికను స్థాపించారు. తన సొంత డబ్బుతో ఈ పత్రికను తెలుగు, తమిళం, మరియు ఆంగ్ల భాషలలో నడిపి, జాతీయవాదానికి గొంతుకగా నిలిచారు.
- రాజకీయ నాయకుడిగా: భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో కీలకపాత్ర పోషించారు. ఉప్పు సత్యాగ్రహం, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం వంటి అనేక పోరాటాలలో పాల్గొని, పలుమార్లు జైలు జీవితం గడిపారు. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి రెవెన్యూ మంత్రిగా పనిచేసి, పరిపాలనలో తనదైన ముద్ర వేశారు.
ఆంధ్ర రాష్ట్ర తొలి ముఖ్యమంత్రి
తెలుగు ప్రజలకు ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలనే ఆకాంక్షతో పొట్టి శ్రీరాములు గారు ఆత్మార్పణం చేసిన తర్వాత, 1953 అక్టోబరు 1న ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడింది. ఆ నూతన రాష్ట్రానికి మొట్టమొదటి ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన ఘనత టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు గారికే దక్కింది. పరిమిత వనరులతో, కర్నూలు రాజధానిగా ఎన్నో సవాళ్ల మధ్య రాష్ట్రాన్ని ప్రగతి పథంలో నడిపించడానికి ఆయన విశేషంగా కృషి చేశారు.
ముగింపు
టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు జీవితం ధైర్యానికి, త్యాగానికి, దేశభక్తికి నిలువుటద్దం. ఆయన కేవలం ఒక రాజకీయ నాయకుడు మాత్రమే కాదు, ప్రజల గుండెల్లో నిలిచిన ఒక గొప్ప జననేత. సంపదను, అధికారాన్ని కాదని దేశ సేవకే తన జీవితాన్ని అంకితం చేసిన మహనీయుడు. ఆంధ్ర కేసరి జీవితం మరియు ఆయన పోరాట స్ఫూర్తి తెలుగువారికే కాక, యావత్ భారతీయులకు ఎల్లప్పుడూ ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.
మన జాతీయ పతాక రూపశిల్పి - పింగళి వెంకయ్య
ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు 15న మరియు జనవరి 26న భారతదేశం గర్వంగా ఎగురవేసే మన త్రివర్ణ పతాకాన్ని చూసినప్పుడు ప్రతి భారతీయుడి గుండె దేశభక్తితో ఉప్పొంగుతుంది. ఆ పతాకంలోని కాషాయం త్యాగానికి, తెలుపు శాంతికి, ఆకుపచ్చ పాడిపంటలకు ప్రతీక. ఆ జెండా మన సార్వభౌమత్వానికి, మన అస్తిత్వానికి, మన ఆత్మగౌరవానికి చిహ్నం. అయితే, మనందరికీ ఇంతటి గర్వకారణమైన ఈ జాతీయ పతాకాన్ని రూపొందించిన మహనీయుడు ఒక తెలుగువాడని మనలో ఎంతమందికి తెలుసు? ఆయనే మన తెలుగు ముద్దుబిడ్డ, చిరస్మరణీయుడు పింగళి వెంకయ్య.
బాల్యం మరియు బహుముఖ ప్రజ్ఞ
పింగళి వెంకయ్య గారు 1876, ఆగస్టు 2న కృష్ణా జిల్లాలోని భట్లపెనుమర్రు గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన కేవలం స్వాతంత్య్ర సమరయోధుడే కాదు, ఒక బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. ఆయనకున్న అపారమైన జ్ఞానం కారణంగా, ప్రజలు ఆయన్ను అనేక పేర్లతో పిలిచేవారు:
- పత్తి వెంకయ్య: కంబోడియా పత్తిపై ఆయన చేసిన విశేష పరిశోధనకు గుర్తుగా ఈ పేరు వచ్చింది.
- జపాన్ వెంకయ్య: ఆయనకు జపనీస్ భాషలో మంచి ప్రావీణ్యం ఉండేది.
- డైమండ్ వెంకయ్య: భూగర్భ శాస్త్రంలో, ముఖ్యంగా వజ్రాల గనుల విషయంలో ఆయనకు లోతైన పరిజ్ఞానం ఉండేది.
19 ఏళ్ల వయసులో, ఆయన బ్రిటిష్ సైన్యంలో చేరి, దక్షిణాఫ్రికాలో జరిగిన ఆంగ్లో-బోయర్ యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు. అక్కడే ఆయన మొట్టమొదటిసారి మహాత్మా గాంధీని కలిశారు. బ్రిటిష్ సైనికులు తమ జాతీయ పతాకమైన 'యూనియన్ జాక్'కు వందనం చేయడం చూసినప్పుడు, భారతదేశానికి కూడా ఒక జాతీయ పతాకం ఉండాలనే బలమైన ఆకాంక్ష ఆయనలో కలిగింది.
జాతీయ పతాకం రూపకల్పన
భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత, వెంకయ్య గారు తన జీవితాన్ని జాతీయ పతాకం రూపకల్పనకే అంకితం చేశారు. సుమారు 30 దేశాల జాతీయ పతాకాలపై ఐదేళ్ల పాటు లోతైన పరిశోధన చేసి, 1916లో "భారతదేశానికి ఒక జాతీయ పతాకం" అనే పుస్తకాన్ని ప్రచురించారు. అందులో ఆయన అనేక నమూనాలను పొందుపరిచారు.
ఆయన కృషికి గుర్తింపు లభించిన చారిత్రక ఘట్టం 1921లో విజయవాడ (అప్పటి బెజవాడ)లో జరిగిన అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ సమావేశాలలో చోటుచేసుకుంది.
- ఆ సమావేశాలలో ఆయన మహాత్మా గాంధీని కలిసి, తాను రూపొందించిన "స్వరాజ్ పతాకం" నమూనాను సమర్పించారు.
- ఆ నమూనాలో హిందువులకు ప్రతీకగా కాషాయం (అప్పుడు ఎరుపు), ముస్లింలకు ప్రతీకగా ఆకుపచ్చ రంగులు ఉండేవి.
- గాంధీజీ సూచన మేరకు, దేశంలోని ఇతర మతాలకు, శాంతికి చిహ్నంగా తెలుపు రంగును, దేశ స్వావలంబనకు, సామాన్యుడికి ప్రతీకగా మధ్యలో చరఖాను చేర్చారు.
ఈ పతాకాన్ని కాంగ్రెస్ పార్టీ అధికారికంగా స్వీకరించింది. ఇదే మన ప్రస్తుత జాతీయ పతాకానికి మాతృకగా నిలిచింది.
చివరి రోజులు మరియు గుర్తింపు
దేశానికి ఇంతటి మహోన్నతమైన సేవ చేసినప్పటికీ, పింగళి వెంకయ్య గారు తన చివరి రోజులను విజయవాడలో అత్యంత పేదరికంలో గడిపారు. ఆయన తన సేవకు ఎలాంటి గుర్తింపును గానీ, ప్రతిఫలాన్ని గానీ ఆశించలేదు. ఆ నిస్వార్థ జీవి 1963, జూలై 4న కన్నుమూశారు.
ఆయన మరణానంతరం ప్రభుత్వం ఆయన సేవలను గుర్తించడం ప్రారంభించింది.
- 2009లో భారత ప్రభుత్వం ఆయన గౌరవార్థం ఒక తపాలా బిళ్లను విడుదల చేసింది.
- విజయవాడలోని ఆల్ ఇండియా రేడియో స్టేషన్‌కు ఆయన పేరు పెట్టారు.
- ఆయనకు భారతరత్న పురస్కారం ఇవ్వాలనే డిమాండ్ ఇప్పటికీ బలంగా వినిపిస్తోంది.
ముగింపు
పింగళి వెంకయ్య గారు ఒక వ్యక్తి కాదు, ఒక గొప్ప శక్తి. ఆయన దేశభక్తి, నిస్వార్థ సేవ, మరియు అపారమైన జ్ఞానం మనందరికీ ఆదర్శం. మనం మన జాతీయ పతాకాన్ని చూసి గర్వపడిన ప్రతిసారీ, దాని వెనుక ఉన్న ఈ తెలుగు తేజాన్ని, ఆయన త్యాగాన్ని స్మరించుకోవడం మనందరి కర్తవ్యం. ఎలాంటి ప్రచారాన్ని కోరుకోకుండా, నిశ్శబ్దంగా దేశ సేవ చేసిన ఇలాంటి మహనీయులను గౌరవించుకోవడం ద్వారానే మన దేశభక్తికి సార్థకత చేకూరుతుంది.
అల్లూరి సీతారామరాజు, కొమరం భీమ్, టంగుటూరి ప్రకాశం, పింగళి వెంకయ్య వంటి మహనీయులు కేవలం చరిత్ర పుస్తకాలలోని పేర్లు కాదు. వారు ధైర్యానికి, ఆత్మగౌరవానికి, నిస్వార్థ సేవకు ప్రతీకలు. వారి జీవితాల నుండి మనం నేర్చుకోవాల్సింది ఎంతో ఉంది. ఈ స్వాతంత్య్ర దినోత్సవం నాడు, కేవలం జెండా ఎగురవేయడమే కాకుండా, ఈ వీరుల త్యాగాలను స్మరించుకుని, వారు కలలు కన్న సమాజ నిర్మాణానికి మన వంతు కృషి చేస్తామని ప్రతిజ్ఞ చేద్దాం.
మీ ప్రాంతంలోని ఇతర వీరుల కథలు మీకు తెలిస్తే, దయచేసి వాటిని కామెంట్లలో పంచుకోండి. ఈ వ్యాసాన్ని ఇతరులతో షేర్ చేసి, మన వీరుల గాథలను అందరికీ తెలియజేయండి.
