హైదరాబాద్ వంటి నగరాల్లో, మనలో చాలామంది చేసే ఉద్యోగాలు కంప్యూటర్ ముందు, కుర్చీలో గంటల తరబడి కూర్చుని చేసేవే. దీనిని మనం "హాయి అయిన పని" అని అనుకుంటాము. కానీ, ఈ సౌకర్యవంతమైన జీవనశైలే మన ఆరోగ్యానికి అతిపెద్ద శత్రువని మీకు తెలుసా? "కూర్చోవడం కొత్త ధూమపానం" (Sitting is the new smoking) అని ఆరోగ్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఎక్కువసేపు కూర్చోవడం వల్ల ఊబకాయం, డయాబెటిస్ మాత్రమే కాదు, ఎటువంటి లక్షణాలు లేకుండా హఠాత్తుగా దాడి చేసే సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్ ప్రమాదం కూడా పెరుగుతోందని ఇటీవలి అధ్యయనాలు తేల్చాయి.
'కూర్చోవడం కొత్త ధూమపానం': ఎందుకంత ప్రమాదకరం?
ఒకప్పుడు ధూమపానం ఎంత ప్రమాదకరమైనదో, నేటి ఆధునిక జీవనంలో గంటల తరబడి కూర్చోవడం కూడా అంతే ప్రమాదకరంగా మారింది. మనం ఎక్కువసేపు కదలకుండా కూర్చున్నప్పుడు, మన శరీరంలో అనేక ప్రతికూల మార్పులు జరుగుతాయి.
- జీవక్రియ నెమ్మదిస్తుంది (Metabolism Slows Down): మనం నడిచేటప్పుడు లేదా నిలబడినప్పుడు ఖర్చయ్యే కేలరీలతో పోలిస్తే, కూర్చున్నప్పుడు కేలరీల ఖర్చు దాదాపుగా ఆగిపోతుంది. ఇది బరువు పెరగడానికి దారితీస్తుంది.
- రక్త ప్రసరణ తగ్గుతుంది (Blood Circulation Decreases): ముఖ్యంగా కాళ్ళలో రక్త ప్రసరణ మందగిస్తుంది. ఇది రక్తనాళాలలో రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
- చెడు కొవ్వులు పెరుగుతాయి: మన శరీరంలో కొవ్వును విచ్ఛిన్నం చేసే 'లిపోప్రోటీన్ లైపేస్' అనే ఎంజైమ్ యొక్క కార్యాచరణ 90% వరకు పడిపోతుంది. దీనివల్ల రక్తంలోని కొవ్వులు సరిగ్గా కరగక, అవి గుండె జబ్బులకు దారితీస్తాయి.
- ఇన్సులిన్ నిరోధకత (Insulin Resistance): కండరాలు కదలకపోవడం వల్ల, అవి రక్తంలోని చక్కెరను గ్రహించడానికి ఇన్సులిన్‌కు సరిగ్గా స్పందించవు. ఇది టైప్ 2 డయాబెటిస్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్: లక్షణాలు లేని ప్రమాదం
హార్ట్ ఎటాక్ అనగానే మనకు ఛాతీలో తీవ్రమైన నొప్పి, చెమటలు పట్టడం వంటి లక్షణాలు గుర్తుకొస్తాయి. కానీ, 'సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్' (Silent Myocardial Infarction - SMI) అలా కాదు. ఇది ఎటువంటి స్పష్టమైన, తీవ్రమైన లక్షణాలు లేకుండానే వస్తుంది.
కనిపించని లక్షణాలు:
- ఛాతీ, చేయి, లేదా దవడలో తేలికపాటి అసౌకర్యం
- అకారణంగా అలసట, నీరసం
- స్వల్పంగా శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది
- అజీర్తి, వికారం, లేదా కడుపులో నొప్పి ఈ లక్షణాలు చాలా సాధారణమైనవి కావడంతో, చాలామంది వీటిని గ్యాస్, అలసట, లేదా వయసు పైబడటం వల్ల వచ్చిన సమస్యలుగా భావించి నిర్లక్ష్యం చేస్తారు. కానీ, లోపల గుండె కండరానికి నష్టం జరిగిపోతూనే ఉంటుంది.
ఎక్కువసేపు కూర్చోవడానికి, సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్‌కు సంబంధం ఏమిటి?
ఎక్కువసేపు కూర్చోవడం అనే జీవనశైలి, సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్‌తో సహా అన్ని రకాల గుండె జబ్బుల ప్రమాదాన్ని నేరుగా పెంచుతుంది.
1. గుండె జబ్బులకు పునాది వేస్తుంది
గంటల తరబడి కూర్చోవడం వల్ల ఊబకాయం, అధిక రక్తపోటు, అధిక కొలెస్ట్రాల్, మరియు టైప్ 2 డయాబెటిస్ వంటి సమస్యలు వస్తాయి. ఈ నాలుగు గుండె జబ్బులకు ప్రధాన ప్రమాద కారకాలు. నిశ్చల జీవనశైలి ఈ ప్రమాద కారకాలన్నింటినీ ఒకేసారి పోషించి, గుండెపై భారాన్ని పెంచి, హార్ట్ ఎటాక్‌కు పునాది వేస్తుంది.
2. రక్త నాళాలపై ప్రభావం
నిరంతరాయంగా కూర్చోవడం వల్ల కాళ్ళలోని పెద్ద రక్తనాళాలలో రక్త ప్రవాహం తగ్గి, వాటి పనితీరు దెబ్బతింటుంది. ఇది రక్తనాళాల గోడల (endothelium) ఆరోగ్యాన్ని పాడుచేసి, వాటిని గట్టిగా, తక్కువ సరళంగా మారుస్తుంది. ఇది అథెరోస్క్లెరోసిస్ (ధమనులు గట్టిపడటం) అనే ప్రక్రియను వేగవంతం చేస్తుంది.
3. దీర్ఘకాలిక ఇన్‌ఫ్లమేషన్ (Chronic Inflammation)
శారీరక శ్రమ లేకపోవడం శరీరంలో దీర్ఘకాలిక, తక్కువ స్థాయి ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌ను (వాపును) ప్రోత్సహిస్తుంది. ఈ ఇన్‌ఫ్లమేషన్ రక్తనాళాలలో కొవ్వు ఫలకాలు (plaque) ఏర్పడటానికి, మరియు అవి పగిలి రక్తం గడ్డకట్టడానికి ఒక ముఖ్య కారణం. ఈ గడ్డలే హార్ట్ ఎటాక్‌కు దారితీస్తాయి.
ఆఫీసులో మిమ్మల్ని మీరు కాపాడుకోవడం ఎలా? ఆచరణాత్మక చిట్కాలు
మీ ఉద్యోగం మిమ్మల్ని కుర్చీకి కట్టిపడేసినప్పటికీ, కొన్ని చిన్న చిన్న మార్పులతో మీరు ఈ ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా తగ్గించుకోవచ్చు.
'ప్రతి 30 నిమిషాలకు ఒకసారి' నియమం
ఇది అత్యంత ముఖ్యమైన, సులభమైన చిట్కా. మీ కంప్యూటర్ లేదా ఫోన్‌లో ప్రతి 30 నిమిషాలకు ఒక అలారం సెట్ చేసుకోండి. అలారం మోగగానే, మీ పనిని ఆపి, కనీసం 2-3 నిమిషాల పాటు లేచి నిలబడండి, నడవండి, లేదా తేలికపాటి స్ట్రెచ్‌లు చేయండి. ఈ చిన్న విరామం మీ రక్త ప్రసరణను, జీవక్రియను తిరిగి ప్రారంభిస్తుంది.
మీ పని ప్రదేశంలో చిన్న మార్పులు
- ఫోన్ కాల్స్ వచ్చినప్పుడు, కూర్చుని మాట్లాడటానికి బదులుగా, లేచి నడుస్తూ మాట్లాడండి.
- మీ సహోద్యోగికి మెసేజ్ లేదా ఈమెయిల్ పంపే బదులుగా, వారి డెస్క్ వద్దకు నడిచి వెళ్లి మాట్లాడండి.
- లిఫ్ట్‌కు బదులుగా మెట్లను ఉపయోగించండి.
- మీ డెస్క్ వద్దనే చిన్న చిన్న వ్యాయామాలు (కాళ్లు, చేతులు, మెడ స్ట్రెచ్‌లు) చేయండి.
- వీలైతే, స్టాండింగ్ డెస్క్ (నిలబడి పనిచేసే బల్ల) వాడకాన్ని పరిశీలించండి.
పని తర్వాత చురుకుగా ఉండండి
ఉదయం లేదా సాయంత్రం ఒక గంట వ్యాయామం చేయడం చాలా మంచిదే. కానీ, ఆ ఒక్క గంట వ్యాయామం, రోజంతా 8-10 గంటలు కూర్చోవడం వల్ల కలిగే నష్టాన్ని పూర్తిగా పూరించలేదని గుర్తుంచుకోండి. కాబట్టి, పని తర్వాత కూడా చురుకుగా ఉండటానికి ప్రయత్నించండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
నేను రోజూ ఒక గంట వ్యాయామం చేస్తాను. అయినా కూడా కూర్చోవడం ప్రమాదకరమేనా?
అవును. ఇటీవలి పరిశోధనల ప్రకారం, ఒక గంట వ్యాయామం చేసినప్పటికీ, మిగిలిన రోజంతా నిశ్చలంగా కూర్చోవడం వల్ల కలిగే ప్రమాదాలు పూర్తిగా తొలగిపోవు. వ్యాయామంతో పాటు, రోజంతా కదలికలో ఉండటం చాలా ముఖ్యం.
సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్‌ను ఎలా నిర్ధారిస్తారు?
చాలా సందర్భాలలో, ఇది జరిగిన తర్వాతే, వేరే కారణం కోసం ECG లేదా ఇతర గుండె పరీక్షలు చేసినప్పుడు బయటపడుతుంది. ఆ పరీక్షలలో గుండె కండరానికి గతంలో నష్టం జరిగిందని సూచించే మార్పులు కనిపిస్తాయి.
నిలబడి పనిచేయడం (Standing Desk) మంచిదేనా?
రోజంతా కూర్చోవడం కంటే నిలబడి పనిచేయడం ఖచ్చితంగా మంచిది. ఇది మీ కండరాలను చురుకుగా ఉంచుతుంది మరియు ఎక్కువ కేలరీలను బర్న్ చేస్తుంది. అయితే, రోజంతా నిలబడటం కూడా కాళ్ళపై భారాన్ని పెంచుతుంది. కాబట్టి, కొంతసేపు కూర్చోవడం, కొంతసేపు నిలబడటం ఉత్తమమైన పద్ధతి.
ముగింపు
మన ఆఫీస్ కుర్చీ మనకు సౌకర్యాన్ని ఇస్తున్నప్పటికీ, అది ఒక నిశ్శబ్ద ఆరోగ్య హంతకిగా మారే ప్రమాదం ఉంది. ఎక్కువసేపు కూర్చోవడం వల్ల కలిగే ప్రమాదాల నుండి, ముఖ్యంగా సైలెంట్ హార్ట్ ఎటాక్ నుండి మనల్ని మనం కాపాడుకోవడానికి మనం చేయాల్సింది చాలా సులభం - "తరచుగా కదలండి". ప్రతి అరగంటకు ఒక చిన్న విరామం తీసుకోవడం మీ గుండె ఆరోగ్యానికి మీరు ఇవ్వగల గొప్ప బహుమతి.
మీరు మీ పనిలో సుదీర్ఘమైన కూర్చోవడాన్ని నివారించడానికి ఎలాంటి చిట్కాలను పాటిస్తున్నారు? మీ అనుభవాలను క్రింద కామెంట్లలో పంచుకోండి. ఈ ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని మీ సహోద్యోగులతో, స్నేహితులతో షేర్ చేయండి! మరిన్ని ఆర్టికల్స్ కోసం telugu13.com ను అనుసరించండి.
