దేశంలో బొగ్గు ఉత్పత్తిని ఎందుకు అకస్మాత్తుగా ఆపేశారు? దీని వెనుక ఉన్న అసలు కారణం తెలిస్తే, మన భవిష్యత్తుపై గొప్ప నమ్మకం కలుగుతుంది.
భారతదేశంలో బొగ్గు ఉత్పత్తి నెమ్మదించింది. దీనికి ప్రధానంగా దేశంలో పేరుకుపోయిన అపారమైన బొగ్గు నిల్వలు, విద్యుత్ డిమాండ్ తగ్గడమే కారణం. అనుకూలమైన వాతావరణం, గ్రీన్ ఎనర్జీ ఆధిపత్యం పెరగడం ఈ మార్పుకు కారణమని చెప్పవచ్చు. ఇది దేశం క్లీన్ ఎనర్జీకి మారడానికి ఒక ముఖ్యమైన సంకేతం.
100 మిలియన్ టన్నుల నిల్వలు.. తగ్గిన డిమాండ్!
ప్రభుత్వ వర్గాల సమాచారం ప్రకారం.. ప్రస్తుతం సుమారు 100 మిలియన్ టన్నుల బొగ్గు భూగర్భంలోనే ఉంది. దేశంలోని థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్లు (TPPలు) 21 రోజులకు పైగా బొగ్గు నిల్వలను కలిగి ఉన్నాయి.
ప్రస్తుతం విద్యుత్ ఉత్పత్తి కోసం రోజుకు సుమారు 2.05 మిలియన్ టన్నుల బొగ్గును వినియోగిస్తున్నారు. ఈ సంవత్సరం గరిష్ట విద్యుత్ డిమాండ్ అంచనా కంటే తక్కువగా ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు.
అంచనాలు తలకిందులు.. వాతావరణం, గ్రీన్ ఎనర్జీ!
పునరుత్పాదక వనరుల నుండి విద్యుత్ ఉత్పత్తి పెరగడం, దీర్ఘకాలిక రుతుపవనాలు డిమాండ్ తగ్గడానికి ప్రధాన కారణాలు. వర్షపాతం ఉష్ణోగ్రతలను చల్లబరిచి, థర్మల్ పవర్ అవసరాన్ని తగ్గించింది.
2025లో గరిష్ట డిమాండ్ 277 గిగావాట్లు (GW) ఉంటుందని కేంద్ర విద్యుత్ అథారిటీ (CEA) అంచనా వేయగా, వాస్తవ డిమాండ్ 240-245 GW మధ్యే పడిపోయింది. ఇది ఊహించిన దానికంటే చాలా తక్కువ.
గడువుకు ముందే.. గ్రీన్ ఎనర్జీ విప్లవం!
బొగ్గుపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించడం భారతదేశ గ్రీన్ ఎనర్జీ విప్లవంతో నేరుగా ముడిపడి ఉంది. దేశం తన ఇంధన ప్రయాణంలో ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయిని చేరుకుంది.
జూలైలో, భారతదేశం శిలాజేతర ఇంధన వనరుల నుండి మొత్తం స్థాపిత విద్యుత్ సామర్థ్యంలో 50 శాతాన్ని సాధించింది. ఇది పారిస్ ఒప్పందం గడువు కంటే ఐదు సంవత్సరాల ముందుగానే కావడం విశేషం.
197 గిగావాట్లకు చేరిన సామర్థ్యం
గత దశాబ్దంలో భారతదేశ పునరుత్పాదక ఇంధన సామర్థ్యం ఐదు రెట్లు పెరిగింది. 2014లో 35 గిగావాట్ల నుండి అక్టోబర్ 2025 నాటికి 197 గిగావాట్లకు (పెద్ద జల ప్రాజెక్టులను మినహాయించి) పెరిగింది. 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రారంభం నాటికి, 169.40 GW పునరుత్పాదక ప్రాజెక్టులు నిర్మాణంలో ఉన్నాయి.
రాజస్థాన్, గుజరాత్లలో హైబ్రిడ్ ప్రాజెక్టులు, PM సూర్యఘర్, నేషనల్ గ్రీన్ హైడ్రోజన్ మిషన్ వంటివి ఈ వృద్ధిని మరింత వేగవంతం చేస్తున్నాయి. బొగ్గు వినియోగం తగ్గడం, గ్రీన్ ఎనర్జీ పెరగడం దేశ భవిష్యత్తుకు శుభసూచకం.

