విద్యార్థులలో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని దెబ్బతీసే 4 సాధారణ అలవాట్లు

 

ఆత్మవిశ్వాసం: ప్రతి విద్యార్థికి అవసరమైన నైపుణ్యం

ఆత్మవిశ్వాసం (Self-Confidence) అనేది విద్యార్థి జీవితంలో ఒక 'సూపర్ పవర్' లాంటిది. ఇది పరీక్షల హాలులో ప్రశాంతంగా కూర్చోవడానికి, క్లాస్‌రూమ్‌లో ధైర్యంగా ప్రశ్నలు అడగడానికి, కొత్త స్నేహితులను చేసుకోవడానికి మరియు వైఫల్యాలు ఎదురైనప్పుడు తిరిగి నిలబడటానికి సహాయపడుతుంది. ఇది మీ సామర్థ్యాలపై మీకు గల నమ్మకం. అయితే, చాలా మంది ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులు కూడా ఆత్మవిశ్వాసం లోపంతో బాధపడుతుంటారు. దీనికి కారణం వారి ప్రతిభలో లోపం కాదు, వారు రోజూ ఆచరించే కొన్ని అలవాట్లలో లోపం ఉండటం.

ఆశ్చర్యకరంగా, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని దెబ్బతీసే ఈ అలవాట్లు చాలా సూక్ష్మంగా, మనకు తెలియకుండానే మన దినచర్యలో భాగమైపోతాయి. మీరు చాలా కష్టపడి చదువుతున్నా, ఎందుకో మీపై మీకు నమ్మకం కుదరడం లేదంటే, బహుశా మీరు ఈ క్రింది అలవాట్లలో ఒకదానికి బానిస అయి ఉండవచ్చు. ఈ వ్యాసంలో, విద్యార్థుల ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నిశ్శబ్దంగా నాశనం చేసే 4 ప్రమాదకరమైన అలవాట్ల గురించి, మరియు వాటి మానసిక ప్రభావం గురించి లోతుగా తెలుసుకుందాం.

ఆత్మవిశ్వాసాన్ని హరించే 4 ప్రమాదకరమైన అలవాట్లు

ఈ అలవాట్లను గుర్తించడం అనేది వాటిని అధిగమించడానికి మొదటి అడుగు. వీటిలో ఏవైనా మీలో ఉన్నాయేమో పరిశీలించండి.

1. పరిపూర్ణత కోసం పాకులాట (The Trap of Perfectionism)

పరిపూర్ణత (Perfectionism) అంటే ప్రతిదీ 100% ఖచ్చితంగా, ఎటువంటి లోపం లేకుండా ఉండాలని ఆశించడం. పైకి వినడానికి ఇది ఒక మంచి లక్షణంలా అనిపించినా, ఇది ఆత్మవిశ్వాసానికి అతిపెద్ద శత్రువు. పరిపూర్ణత వాదులు తమ కోసం అసాధ్యమైన ప్రమాణాలను (Impossibly High Standards) నిర్దేశించుకుంటారు. వారు 98 మార్కులు తెచ్చుకున్నా, ఆ రాలేని 2 మార్కుల గురించే బాధపడతారు. వారి దృష్టి ఎప్పుడూ విజయంపై కాకుండా, జరిగిన చిన్న పొరపాటుపై ఉంటుంది.

ఈ అలవాటు విద్యార్థులను మానసికంగా ఎలా దెబ్బతీస్తుందంటే..

• వైఫల్య భయం: పరిపూర్ణంగా చేయలేనేమోనన్న భయంతో అసలు ఆ పనిని ప్రారంభించడానికే వెనుకాడుతారు. దీనివల్ల వాయిదా వేసే అలవాటు (Procrastination) పెరుగుతుంది. "పర్ఫెక్ట్‌గా రాయలేకపోతే, అసలు అసైన్‌మెంట్ సబ్మిట్ చేయకపోవడమే మేలు" అని అనుకుంటారు.
• నెగెటివ్ సెల్ఫ్-టాక్: చిన్న తప్పు దొర్లినా, "నేను దేనికీ పనికిరాను," "నాకు ఏదీ సరిగ్గా చేయడం రాదు" అని తమను తాము తీవ్రంగా విమర్శించుకుంటారు.
• ఆనందాన్ని కోల్పోవడం: వారు విజయాన్ని సాధించినా దానిని ఆస్వాదించలేరు. ఎందుకంటే వారి దృష్టి ఎల్లప్పుడూ ఇంకా మెరుగ్గా చేయాల్సింది, లేదా జరిగిన లోపంపైనే ఉంటుంది.

ఆత్మవిశ్వాసం అనేది "నేను తప్పులు చేయను" అని నమ్మడం కాదు, "నేను తప్పు చేసినా, దాని నుండి నేర్చుకుని, ముందుకు సాగగలను" అని నమ్మడం. పరిపూర్ణత స్థానంలో 'ప్రగతి' (Progress) పై దృష్టి పెట్టడం ముఖ్యం.

2. గతాన్ని తలుచుకుని బాధపడటం (Ruminating on the Past)

గతం మనకు గుణపాఠాలు నేర్పుతుంది, కానీ గతం మీ వర్తమానాన్ని శాసించకూడదు. ఆత్మవిశ్వాసం తక్కువగా ఉన్న విద్యార్థులు తరచుగా గతంలో జరిగిన వైఫల్యాల గురించి, ఇబ్బందికరమైన సంఘటనల గురించి పదే పదే ఆలోచిస్తూ, మానసికంగా అందులోనే చిక్కుకుపోతారు. దీనిని 'రూమినేషన్' (Rumination) అంటారు.

• గత పరీక్షలో ఫెయిల్ అయిన దాని గురించే ఆలోచిస్తూ, తదుపరి పరీక్షకు సరిగ్గా సిద్ధపడలేకపోవడం.
• క్లాస్‌లో ప్రజెంటేషన్ ఇస్తున్నప్పుడు తడబడిన సంఘటనను గుర్తుచేసుకుని, మళ్లీ ఎప్పుడూ పబ్లిక్‌గా మాట్లాడకూడదని నిర్ణయించుకోవడం.
• పాత స్నేహితులతో వచ్చిన గొడవను తలుచుకుంటూ క్రుంగిపోవడం.

ఈ అలవాటు ఎందుకు ప్రమాదకరమంటే, ఇది మీ మెదడులో "నేను విఫలమైన వ్యక్తిని" (I am a failure) అనే నమ్మకాన్ని బలంగా నాటుతుంది. మీరు గతాన్ని మార్చలేరు, కానీ గతాన్ని పదే పదే తలుచుకోవడం ద్వారా, ఆనాటి వైఫల్య భావనను మీరు ప్రతిరోజూ కొత్తగా అనుభవిస్తారు. ఇది మీ వర్తమాన శక్తిని, భవిష్యత్తుపై నమ్మకాన్ని హరించివేస్తుంది. ఆత్మవిశ్వాసం ఉన్న వ్యక్తులు గతాన్ని ఒక పాఠ్యపుస్తకంగా చూస్తారు, జీవితాంతం చదవాల్సిన పుస్తకంగా కాదు. తప్పు నుండి నేర్చుకుని, ఆ పేజీని తిప్పి, ముందుకు సాగడం చాలా అవసరం.

3. 'లేదు' లేదా 'కాదు' అని చెప్పలేకపోవడం (Inability to Say 'No')

మీ స్నేహితుడు పరీక్షల సమయంలో సినిమాకి రమ్మని పిలిచాడు, మీకు ఇష్టం లేకపోయినా, అతను ఏమనుకుంటాడో అని 'సరే' అంటారు. టీచర్ అదనపు ప్రాజెక్ట్ వర్క్ ఇస్తారు, మీకు అప్పటికే సమయం లేకపోయినా, 'చేస్తాను' అంటారు. దీన్నే 'పీపుల్ ప్లీజింగ్' (People-Pleasing) అంటారు. ఇతరులను సంతోషపెట్టడానికి లేదా వారిని నిరాశపరచకుండా ఉండటానికి, మీ సొంత అవసరాలను, సమయాన్ని, శక్తిని త్యాగం చేయడం.

ఈ అలవాటు మీ ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ఎలా నాశనం చేస్తుందంటే:

• స్వీయ-విలువను తగ్గిస్తుంది: మీరు 'లేదు' చెప్పలేనప్పుడు, "మీ అవసరాల కంటే ఇతరుల అవసరాలు/అభిప్రాయాలు ముఖ్యమైనవి" అని మీ మెదడుకు మీరే ఒక బలమైన సంకేతం పంపుతారు. ఇది మీ స్వీయ-విలువను (Self-Worth) దారుణంగా దెబ్బతీస్తుంది.
• ఒత్తిడి మరియు బర్న్‌అవుట్: మీరు చేయగలిగిన దానికంటే ఎక్కువ బాధ్యతలను స్వీకరించడం వలన, మీరు తీవ్రమైన ఒత్తిడికి (Stress) మరియు బర్న్‌అవుట్‌కు (Burnout) గురవుతారు. ఇది మీ అకడమిక్ పనితీరుపై, మానసిక ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతుంది.
• పశ్చాత్తాపం: ఇష్టం లేని పనులు చేయడం వలన మీ సమయం వృధా అవుతుంది, మరియు తరువాత "ఎందుకు ఒప్పుకున్నానా" అని మీపై మీకే కోపం, పశ్చాత్తాపం కలుగుతాయి.

'లేదు' అని చెప్పడం స్వార్థం కాదు; అది స్వీయ-సంరక్షణ (Self-Care) మరియు స్వీయ-గౌరవం (Self-Respect). మీ పరిమితులను (Boundaries) మీరు గౌరవించడం నేర్చుకున్నప్పుడే, ఇతరులు కూడా మిమ్మల్ని, మీ సమయాన్ని గౌరవిస్తారు.

4. ఇతరులతో నిరంతరం పోల్చుకోవడం (Constant Comparison)

ఇది ప్రస్తుత సోషల్ మీడియా యుగంలో విద్యార్థుల ఆత్మవిశ్వాసాన్ని దెబ్బతీస్తున్న అతిపెద్ద సమస్య. మీ క్లాస్‌మేట్ మార్కులతో, మీ స్నేహితుల ఇన్‌స్టాగ్రామ్ ఫోటోలతో, లేదా మీ బంధువుల పిల్లల విజయాలతో మిమ్మల్ని మీరు నిరంతరం పోల్చుకోవడం.

ఈ పోలిక ఎప్పుడూ అన్యాయంగానే ఉంటుంది. ఎందుకంటే...

• హైలైట్ రీల్ vs బిహైండ్-ది-సీన్స్: మీరు ఇతరుల విజయాలను (వారి హైలైట్ రీల్) మీ తెర వెనుక కష్టాలతో, మీ వైఫల్యాలతో (మీ బిహైండ్-ది-సీన్స్) పోల్చుకుంటారు. ఇది ఎప్పటికీ సమానమైన పోలిక కాదు.
• ప్రత్యేకతను విస్మరించడం: ప్రతి విద్యార్థి ప్రయాణం, బలాలు, బలహీనతలు వేరుగా ఉంటాయి. సంగీతంలో ప్రతిభ ఉన్న వ్యక్తి, గణితంలో ర్యాంక్ తెచ్చుకున్న వ్యక్తితో పోల్చుకుంటే, అది వారి ఆత్మవిశ్వాసాన్ని చంపేస్తుంది.
• అసూయ మరియు అసంతృప్తి: నిరంతర పోలిక మీలో సంతృప్తిని దూరం చేస్తుంది మరియు అసూయ (Envy) అనే విషాన్ని నింపుతుంది. మీరు మీ వద్ద ఉన్నదానిని ఆస్వాదించడం మానేసి, ఇతరుల వద్ద ఉన్నదాని కోసం బాధపడటం ప్రారంభిస్తారు.

ఆత్మవిశ్వాసం అనేది ఇతరులకన్నా మెరుగ్గా ఉండటం కాదు, నిన్నటి మీ కంటే ఈ రోజు మీరు మెరుగ్గా ఉండటం. సోషల్ మీడియా వాడకాన్ని తగ్గించడం, మీ సొంత ప్రగతిపై దృష్టి పెట్టడం (Track your own progress) మరియు మీ ప్రత్యేకతలను గుర్తించడం ద్వారా ఈ అలవాటు నుండి బయటపడవచ్చు.

ముగింపు: అలవాట్లను మార్చుకోండి, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నిర్మించుకోండి

పైన పేర్కొన్న నాలుగు అలవాట్లు - పరిపూర్ణత కోసం పాకులాడటం, గతాన్ని తలుచుకుని బాధపడటం, 'లేదు' చెప్పలేకపోవడం, మరియు ఇతరులతో పోల్చుకోవడం - మీరు ఎవరో నిర్వచించవు. ఇవి మీ వ్యక్తిత్వం కాదు, కేవలం మీరు నేర్చుకున్న లేదా అలవాటుపడిన ప్రవర్తనలు మాత్రమే. శుభవార్త ఏమిటంటే, అలవాట్లను మార్చుకోవచ్చు.

ఈ అలవాట్లను మీలో గుర్తించడమే విజయానికి మొదటి మెట్టు.

1. పరిపూర్ణతకు బదులు, ప్రగతిని లక్ష్యంగా పెట్టుకోండి.
2. గతం నుండి పాఠాలు నేర్చుకుని, వర్తమానంపై దృష్టి పెట్టండి.
3. ఇతరులను గౌరవిస్తూనే, మీ అవసరాలకు హద్దులు (Boundaries) నిర్ణయించుకోండి.
4. ఇతరులతో పోల్చుకోవడం ఆపి, మీ సొంత ప్రయాణాన్ని అభినందించుకోండి.

ఈ మార్పులు ఒక్క రాత్రిలో రాకపోవచ్చు, కానీ ప్రతిరోజూ కొద్దికొద్దిగా ప్రయత్నం చేయడం ద్వారా, మీరు కోల్పోయిన ఆత్మవిశ్వాసాన్ని తిరిగి పొందవచ్చు మరియు మీ పూర్తి సామర్థ్యాన్ని చేరుకోగలరు.

---

మీ అభిప్రాయం పంచుకోండి

ఈ వ్యాసం మీకు ఎలా అనిపించింది? ఈ నాలుగు అలవాట్లలో, మీరు ఏ అలవాటుతో ఎక్కువగా ఇబ్బంది పడుతున్నారు? దయచేసి మీ అనుభవాలను మరియు అభిప్రాయాలను క్రింద కామెంట్స్ విభాగంలో మాతో పంచుకోండి.

ఈ సమాచారం మీ స్నేహితులకు కూడా ఉపయోగపడుతుందని భావిస్తే, వారితో తప్పకుండా షేర్ చేయండి. విద్యార్థులకు ఉపయోగపడే ఇలాంటి మరిన్ని స్ఫూర్తిదాయకమైన కథనాల కోసం మా వెబ్‌సైట్ telugu13.com ను ఫాలో అవ్వడం మర్చిపోకండి!