భగవద్గీత: నాల్గవ రోజు - అధ్యాయం 4: జ్ఞాన కర్మ సన్యాస యోగం
నిస్వార్థ కర్మ ఎలా చేయాలో మూడవ అధ్యాయంలో తెలుసుకున్నాం. అయితే, కేవలం పని చేస్తే సరిపోతుందా? ఏ పని చేయాలి, ఏది చేయకూడదు, చేసే పనిని ఏ దృష్టితో చూడాలి అనే వివేచన లేకుండా చేసే కర్మ మనల్ని బంధించదా? ఇక్కడే 'జ్ఞానం' యొక్క పాత్ర వస్తుంది. కర్మ అనే శరీరానికి జ్ఞానం అనేది ఆత్మ లాంటిది. ఈ రెండూ కలిసినప్పుడే అది పరిపూర్ణమైన 'యోగం' అవుతుంది. భగవద్గీతలోని నాల్గవ అధ్యాయం, "జ్ఞాన కర్మ సన్యాస యోగం", ఈ అద్భుతమైన సత్యాన్ని మనకు బోధిస్తుంది. ఈ యోగం యొక్క పురాతన చరిత్రను, తన అవతార రహస్యాన్ని, మరియు జ్ఞానమనే అగ్ని సర్వ కర్మలను ఎలా భస్మం చేస్తుందో శ్రీకృష్ణుడు ఈ అధ్యాయంలో అర్జునుడికి వివరిస్తాడు.
ఈ యోగం యొక్క పురాతన చరిత్ర
శ్రీకృష్ణుడు ఈ అధ్యాయాన్ని ఒక ఆశ్చర్యకరమైన ప్రకటనతో ప్రారంభిస్తాడు: "అర్జునా! నాశనం లేని ఈ యోగాన్ని నేను మొట్టమొదట సూర్యభగవానుడైన వివస్వంతుడికి ఉపదేశించాను. వివస్వంతుడు తన కుమారుడైన మనువుకు, మనువు తన కుమారుడైన ఇక్ష్వాకు మహారాజుకు దీనిని బోధించారు." ఈ విధంగా రాజర్షుల పరంపర ద్వారా ఈ జ్ఞానం భూలోకానికి అందింది. కానీ కాలక్రమేణా, ఈ మహోన్నతమైన యోగం మరుగున పడిపోయింది. ఇప్పుడు, అదే పురాతనమైన, ఉత్తమమైన యోగ రహస్యాన్ని నేను నీకు మళ్ళీ బోధిస్తున్నాను, ఎందుకంటే నువ్వు నా భక్తుడవు, స్నేహితుడవు.
ఈ మాటలు వినగానే అర్జునుడికి ఒక సహజమైన సందేహం కలిగింది. "కృష్ణా! సూర్యభగవానుడు ఎప్పటినుంచో ఉన్నవాడు. నువ్వు నా సమకాలికుడివి, ఇప్పుడు జన్మించావు. అలాంటప్పుడు, సృష్టి ఆదిలో ఉన్న సూర్యుడికి నువ్వు ఈ జ్ఞానాన్ని ఎలా బోధించావో నేను నమ్మలేకపోతున్నాను" అని అడుగుతాడు. ఈ ప్రశ్న చాలా ముఖ్యమైనది, ఎందుకంటే దీనికి సమాధానంగానే శ్రీకృష్ణుడు తన నిజ స్వరూపాన్ని, అవతార రహస్యాన్ని బయటపెడతాడు.
భగవంతుని అవతార రహస్యం
అర్జునుడి ప్రశ్నకు సమాధానంగా, శ్రీకృష్ణుడు భగవద్గీతలోని అత్యంత ప్రసిద్ధమైన, హిందూ ధర్మానికి మూలస్తంభాలైన శ్లోకాలను పలుకుతాడు:
"యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత | అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ ||" "పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ | ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే ||"
అనగా, "ఓ అర్జునా! ఎప్పుడెప్పుడు లోకంలో ధర్మానికి హాని కలిగి, అధర్మం వృద్ధి చెందుతుందో, అప్పుడప్పుడు నన్ను నేను సృష్టించుకుంటాను (అవతరిస్తాను). సాధువులను రక్షించడానికి, దుష్టులను శిక్షించడానికి, మరియు ధర్మాన్ని తిరిగి స్థాపించడానికి నేను ప్రతి యుగంలోనూ అవతరిస్తాను."
శ్రీకృష్ణుడు ఇంకా వివరిస్తూ, "నాకు, నీకు ఎన్నో జన్మలు గడిచిపోయాయి. అవన్నీ నాకు గుర్తున్నాయి, కానీ నీకు గుర్తులేవు. నేను పుట్టుక లేనివాడిని, నాశనం లేనివాడిని, సర్వ ప్రాణులకు ఈశ్వరుడిని అయినప్పటికీ, నా మాయాశక్తితో, నా స్వేచ్ఛతో నేను ఈ లోకంలో ప్రకటితమవుతాను." అని చెబుతాడు. సాధారణ జీవుల పుట్టుక వారి గత కర్మల ఫలితంగా వస్తుంది, కానీ భగవంతుని పుట్టుక ఆయన సంకల్పం వల్ల, లోక కళ్యాణం కోసం జరుగుతుంది. ఎవరైతే తన ఈ దివ్యమైన జన్మ, కర్మల యొక్క రహస్యాన్ని తెలుసుకుంటారో, వారు ఈ శరీరాన్ని విడిచిపెట్టిన తర్వాత మళ్ళీ జన్మించరని, తననే పొందుతారని కృష్ణుడు అభయమిస్తాడు.
కర్మ, అకర్మ మరియు వికర్మల మధ్య భేదం
శ్రీకృష్ణుడు ఇక్కడ కర్మ యొక్క సూక్ష్మమైన గతిని వివరిస్తాడు, దీనిని అర్థం చేసుకోవడం పండితులకు కూడా కష్టమని అంటాడు. ఆయన కర్మను మూడు రకాలుగా విభజిస్తాడు: కర్మ, వికర్మ, మరియు అకర్మ.
- కర్మ: శాస్త్రాలలో చెప్పబడిన, మన కర్తవ్యంగా నిర్దేశించబడిన పనులను చేయడం 'కర్మ'. ఇది పుణ్యాన్ని ఇస్తుంది.
- వికర్మ: శాస్త్రాలు వద్దని చెప్పిన, నిషిద్ధమైన పనులను (పాపపు పనులు) చేయడం 'వికర్మ'. ఇది పాపాన్ని మూటగట్టుతుంది.
- అకర్మ: 'అకర్మ' అంటే కర్మ చేయకపోవడం కాదు. ఇది ఒక ఉన్నతమైన తాత్విక స్థితి. "కర్మలో అకర్మను, అకర్మలో కర్మను" చూడగలిగిన వాడే మనుషులలో బుద్ధిమంతుడు. అంటే, ఒక వ్యక్తి అన్ని పనులూ చేస్తూ, ఫలితంపై ఆసక్తి లేకుండా, కర్తృత్వ భావన (నేను చేస్తున్నాను అనే అహంకారం) లేకుండా ఉంటాడో, అతను కర్మలు చేస్తున్నా వాటి బంధనాలలో చిక్కుకోడు. అతని కర్మలు 'అకర్మ'గా మారిపోతాయి. అదేవిధంగా, ఏ పనీ చేయకుండా సోమరిగా కూర్చున్నవాడు, మనసులో కోరికలతో, ఆలోచనలతో నిండి ఉంటే, అతను శారీరకంగా ఏ పనీ చేయకపోయినా మానసికంగా కర్మలు చేస్తున్నట్లే.
ఎవరైతే ఫలాసక్తిని పూర్తిగా విడిచిపెట్టి, ఎల్లప్పుడూ సంతృప్తితో, ఎవరిపైనా ఆధారపడకుండా ఉంటాడో, అటువంటివాడు అన్ని రకాల కర్మలు చేసినా, ఏమీ చేయనివాడితో సమానం.
జ్ఞాన యజ్ఞం - అన్ని యజ్ఞాలలో శ్రేష్ఠమైనది
మూడవ అధ్యాయంలో శ్రీకృష్ణుడు యజ్ఞం యొక్క ప్రాముఖ్యతను వివరించాడు. ఇప్పుడు ఆ యజ్ఞ భావనను మరింత ఉన్నత స్థాయికి తీసుకువెళ్తాడు. ద్రవ్య యజ్ఞం (వస్తువులను అర్పించడం), తపోయజ్ఞం (తపస్సు చేయడం), యోగ యజ్ఞం, స్వాధ్యాయ యజ్ఞం (వేదాలను చదవడం) వంటి అనేక రకాల యజ్ఞాలు ఉన్నాయని వివరిస్తాడు. కొందరు తమ ఇంద్రియాలను నిగ్రహమనే అగ్నిలో హోమం చేస్తారు, మరికొందరు ప్రాణాయామం ద్వారా ప్రాణ, అపాన వాయువులను హోమం చేస్తారు. అయితే, ఈ అన్ని యజ్ఞాల కంటే "జ్ఞాన యజ్ఞం" అత్యంత శ్రేష్ఠమైనదని శ్రీకృష్ణుడు ప్రకటిస్తాడు. "అర్జునా! ద్రవ్య యజ్ఞం కంటే జ్ఞాన యజ్ఞమే గొప్పది. ఎందుకంటే, ప్రపంచంలోని సకల కర్మలు, వాటి ఫలాలు అన్నీ కూడా అంతిమంగా జ్ఞానంలోనే పరిసమాప్తం అవుతాయి." వస్తువులతో చేసే యజ్ఞం వల్ల వచ్చే ఫలాలు తాత్కాలికమైనవి, కానీ జ్ఞానం ద్వారా చేసే యజ్ఞం శాశ్వతమైన మోక్షాన్ని ఇస్తుంది.
జ్ఞానాన్ని ఎలా పొందాలి? దాని శక్తి ఏమిటి?
అంత గొప్పదైన జ్ఞానాన్ని ఎలా పొందాలి? దీనికి శ్రీకృష్ణుడు ఒక స్పష్టమైన, మూడు అంచెల మార్గాన్ని చూపిస్తాడు: "తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా | ఉపదేక్ష్యంతి తే జ్ఞానం జ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః ||"
- ప్రణిపాతం (సాష్టాంగ నమస్కారం): తత్త్వవేత్తలైన గురువుల వద్దకు వినయంతో వెళ్ళాలి.
- పరిప్రశ్న (ప్రశ్నించడం): మన సందేహాలను నివృత్తి చేసుకోవడానికి వారిని ప్రశ్నలు అడగాలి.
- సేవ: నిష్కపటమైన సేవ చేయడం ద్వారా వారిని ప్రసన్నం చేసుకోవాలి.
అలా చేసినప్పుడు, ఆ తత్త్వదర్శులైన జ్ఞానులు నీకు ఆ దివ్య జ్ఞానాన్ని ఉపదేశిస్తారు. ఆ జ్ఞానం పొందిన తర్వాత, నువ్వు మళ్ళీ ఇలాంటి మోహంలో పడవు. ఆ జ్ఞానం యొక్క శక్తి ఎలాంటిదంటే, "ఎలాగైతే ప్రజ్వలించే అగ్ని కట్టెలన్నింటినీ బూడిద చేస్తుందో, అలాగే జ్ఞానమనే అగ్ని సకల కర్మలను (కర్మ ఫలాలను) భస్మం చేస్తుంది." ఈ లోకంలో జ్ఞానం కంటే పవిత్రమైనది మరొకటి లేదు. చివరగా, శ్రద్ధ, ఇంద్రియ నిగ్రహం ఉన్నవాడు ఈ జ్ఞానాన్ని పొంది, తద్వారా పరమ శాంతిని పొందుతాడని శ్రీకృష్ణుడు భరోసా ఇస్తాడు.
ముగింపు
నాల్గవ అధ్యాయం కర్మ, జ్ఞానాల మధ్య ఉన్న అవినాభావ సంబంధాన్ని అద్భుతంగా ఆవిష్కరించింది. కేవలం కర్మ చేయడం ముఖ్యం కాదు, జ్ఞానంతో కూడిన కర్మ చేయాలి. జ్ఞానం లేకుండా చేసే కర్మ బంధిస్తే, కర్మ లేకుండా కేవలం జ్ఞాన చర్చలు చేయడం వల్ల ప్రయోజనం లేదు. మన హృదయంలో అజ్ఞానం వల్ల కలిగే సందేహాలన్నింటినీ 'జ్ఞానమనే ఖడ్గంతో' ఛేదించి, నిస్వార్థ కర్మ యోగాన్ని ఆచరించమని, యుద్ధానికి లెమ్మని అర్జునుడికి శ్రీకృష్ణుడు ఇచ్చిన పిలుపుతో ఈ అధ్యాయం ముగుస్తుంది.
జ్ఞానం యొక్క శక్తి గురించి మీ అభిప్రాయం ఏమిటి? గురువు యొక్క ప్రాముఖ్యతపై మీ ఆలోచనలను కామెంట్స్ రూపంలో పంచుకోండి. ఈ అద్భుతమైన జ్ఞానాన్ని మీ స్నేహితులతో షేర్ చేయండి. ఐదవ రోజు కథనం కోసం మా telugu13.com వెబ్ సైట్ ను అనుసరించండి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
1. భగవంతుడు ఎందుకు అవతరిస్తాడు?
జ: గీత ప్రకారం, లోకంలో ధర్మానికి హాని కలిగి, అధర్మం పెరిగినప్పుడు, భగవంతుడు సాధువులను రక్షించడానికి, దుర్మార్గులను శిక్షించడానికి, మరియు ధర్మాన్ని తిరిగి స్థాపించడానికి అవతరిస్తాడు. ఇది ఆయన సంకల్పం వల్ల జరిగే ఒక దివ్యమైన లీల.
2. "కర్మలో అకర్మను చూడటం" అంటే ఆచరణలో ఎలా సాధ్యం?
జ: ఒక వైద్యుడు రోగికి శస్త్రచికిత్స చేస్తున్నప్పుడు, అతను పూర్తిగా తన పనిపై దృష్టి పెడతాడు. 'నేను చేస్తున్నాను' అనే అహంకారం కానీ, 'రోగి బ్రతుకుతాడా లేదా' అనే ఫలితంపై ఆసక్తి కానీ లేకుండా, కేవలం తన కర్తవ్యాన్ని మాత్రమే నిర్వర్తిస్తాడు. ఇది కర్మలో అకర్మకు ఒక ఉదాహరణ. అతను గొప్ప కర్మ చేస్తున్నప్పటికీ, దాని ఫలితానికి మానసికంగా దూరంగా ఉన్నాడు.
3. జ్ఞాన యజ్ఞం ఎందుకు అన్నిటికంటే శ్రేష్ఠమైనది?
జ: వస్తువులతో చేసే యజ్ఞాల (ద్రవ్య యజ్ఞాల) ఫలితాలు తాత్కాలికమైనవి మరియు భౌతికమైనవి. కానీ జ్ఞాన యజ్ఞం (ఆత్మజ్ఞానాన్ని పొందడం) అజ్ఞానాన్ని, కర్మ బంధాలను పూర్తిగా నాశనం చేసి, శాశ్వతమైన మోక్షాన్ని అందిస్తుంది. అందుకే ఇది అన్నిటికంటే శ్రేష్ఠమైనది.
4. గురువు లేకుండా జ్ఞానం పొందలేమా?
జ: గీత ప్రకారం, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం అనేది చాలా సూక్ష్మమైనది. దానిని సరిగ్గా అర్థం చేసుకోవడానికి, అనుభవజ్ఞులైన, సత్యాన్ని దర్శించిన గురువు మార్గదర్శకత్వం అవసరం. వినయం, సేవ, మరియు సరైన ప్రశ్నల ద్వారా గురువు నుండి జ్ఞానాన్ని పొందాలని శ్రీకృష్ణుడు స్పష్టంగా చెప్పాడు.
