మతిమరుపు వస్తుందా? మీ కాళ్లను గమనించండి! షాకింగ్ నిజం

మతిమరుపు లేదా డెమెన్షియా అనగానే మనకు జ్ఞాపకశక్తి తగ్గడం, విషయాలు మర్చిపోవడం వంటి లక్షణాలే గుర్తుకొస్తాయి. కానీ, ఈ వ్యాధి యొక్క తొలి హెచ్చరిక సంకేతాలు మెదడులో కంటే ముందే మన కాళ్లలో కనిపించడం మొదలవుతాయని ప్రముఖ వైద్య నిపుణులు డాక్టర్ అరుణ్ ఎల్. నాయక్ హెచ్చరిస్తున్నారు. నడక వేగం తగ్గడం, కాళ్ల బలహీనత, సమన్వయ లోపం వంటి సూక్ష్మమైన మార్పులు, భవిష్యత్తులో రాబోయే తీవ్రమైన మానసిక క్షీణతకు (cognitive decline) సూచికలని ఆయన స్పష్టం చేస్తున్నారు.

కాళ్లకు, మెదడుకు మధ్య విడదీయరాని బంధం

మన మెదడు, శరీరం నిరంతరం సంభాషించుకుంటూ ఉంటాయి. కాళ్ల ఆరోగ్యం, చలనశీలత (mobility) మన మెదడు ఆరోగ్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి. నడక నెమ్మదించడం, కాళ్లు బలహీనపడటం వంటివి తరచుగా మెదడు పరిమాణం తగ్గడానికి, డెమెన్షియా ప్రమాదం పెరగడానికి సంకేతాలని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. మెదడు నుండి కాళ్లకు సంకేతాలు సరిగ్గా అందకపోవడం లేదా కాళ్ల నుండి మెదడుకు సమాచారం సరిగ్గా చేరకపోవడం వల్ల ఈ మార్పులు సంభవించవచ్చు.

నడక తగ్గితే.. మెదడుకు ముప్పు ఎందుకు?

నడవడం వంటి శారీరక శ్రమ మెదడులోని అనేక భాగాలను ఉత్తేజపరుస్తుంది మరియు రక్త ప్రసరణను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఈ రక్త ప్రసరణ న్యూరాన్ల (మెదడు కణాలు) ఆరోగ్యానికి, మానసిక పనితీరుకు చాలా అవసరం. కదలికలు తగ్గితే, మెదడుకు రక్త ప్రసరణ తగ్గి, న్యూరాన్లకు అవసరమైన గ్రోత్ ఫ్యాక్టర్లు తగ్గిపోయి, మెదడు కుంచించుకుపోయే (brain shrinkage) ప్రమాదం ఉంది. ఇది డెమెన్షియా ప్రమాదాన్ని వేగవంతం చేస్తుంది.

గమనించాల్సిన తొలి హెచ్చరిక సంకేతాలు

జ్ఞాపకశక్తి సమస్యలు మొదలవ్వక ముందే, కాళ్లలో ఈ మార్పులను గమనించడం చాలా ముఖ్యం:

• నడక వేగం తగ్గడం (Reduced walking speed): గతంలో కంటే నెమ్మదిగా నడుస్తున్నట్లు అనిపించడం.
• కాళ్ల కండరాల బలహీనత (Leg muscle weakness): కూర్చున్న చోటు నుండి లేవడానికి, మెట్లు ఎక్కడానికి ఇబ్బంది పడటం.
• నడక తీరులో మార్పులు (Changes in gait or coordination): కాళ్లు ఈడ్చుకుంటూ నడవడం (shuffling), అడుగులు తడబడటం, లేదా నడకలో అసమతుల్యత.
• నడుస్తూ వేరే పని చేయడంలో ఇబ్బంది (Difficulty multitasking while walking): నడుస్తూ మాట్లాడటం లేదా లెక్కించడం వంటివి ఒకేసారి చేయలేకపోవడం.

నివారణ మరియు జాగ్రత్తలు: మెదడును, కాళ్లను కాపాడుకోండి

• పర్యవేక్షణ: మీలో లేదా మీ ఆప్తులలో నడక సామర్థ్యం, కాళ్ల బలాన్ని క్రమం తప్పకుండా గమనిస్తూ ఉండండి.
• శారీరక శ్రమ: రోజూ నడవడం, మెట్లు ఎక్కడం, కాళ్లను బలోపేతం చేసే వ్యాయామాలు (leg-strengthening exercises) చేయడం చాలా ముఖ్యం. ఇది మెదడుకు రక్త ప్రసరణను పెంచుతుంది.
• సమతుల్యత వ్యాయామాలు: బ్యాలెన్స్, కోఆర్డినేషన్ డ్రిల్స్‌ను మీ వ్యాయామ దినచర్యలో చేర్చుకోండి.
• మధ్య వయస్సు నుండే ప్రారంభించండి: మధ్య వయస్సు నుండే కాళ్ల బలం, చలనశీలతను కాపాడుకోవడంపై దృష్టి పెట్టడం భవిష్యత్తులో మేలు చేస్తుంది.
• శారీరక, మానసిక వ్యాయామం: నడవడం వంటి శారీరక శ్రమతో పాటు, మెదడుకు పదును పెట్టే పనులు (మాట్లాడటం, లెక్కించడం) కలిపి చేయడం వల్ల మెదడు మరింత చురుగ్గా ఉంటుంది.
• వైద్య సలహా: నడకలో అకారణంగా మార్పులు కనిపిస్తే, వాటిని తేలిగ్గా తీసుకోకుండా వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించండి. ప్రారంభ దశలోనే గుర్తించడం వల్ల చికిత్స సులభమవుతుంది.

కాళ్ల ఆరోగ్యం, చలనశీలత అనేవి డెమెన్షియాను నివారించడంలో, దాని తొలి సంకేతాలను గుర్తించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. మన కాళ్ల కదలికలే మన మెదడు ఆరోగ్యానికి అద్దం పడతాయి. అయితే, జ్ఞాపకశక్తి, సరైన ఆహారం, తగినంత నిద్ర, సామాజిక సంబంధాలు, మరియు మానసిక చురుకుదనం వంటి ఇతర అంశాలు కూడా మెదడు ఆరోగ్యానికి అంతే ముఖ్యమని గుర్తుంచుకోవాలి. ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని అలవర్చుకోవడం ద్వారా మన మెదడును పదిలంగా కాపాడుకుందాం.