ఆస్తమా Vs. COPD: ఈ రెండూ ఒకటే అనుకుంటున్నారా?
ఆయాసం, దగ్గు, పిల్లికూతలు (wheezing)... ఈ లక్షణాలు వినగానే మనలో చాలామంది అది ఆస్తమా (ఉబ్బసం) అని భావిస్తారు. కానీ, ప్రతి శ్వాస సమస్య ఆస్తమా కాదు. కొన్నిసార్లు, అది COPD (క్రానిక్ అబ్స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్) అనే మరొక తీవ్రమైన ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి కావచ్చు. దురదృష్టవశాత్తు, ఈ రెండింటి లక్షణాలు ప్రారంభంలో ఒకేలా అనిపించడం వల్ల, చాలామంది తప్పుగా అర్థం చేసుకుంటారు లేదా నిర్లక్ష్యం చేస్తారు. ముఖ్యంగా, ధూమపానం, మరియు వరంగల్ వంటి నగరాల్లో పెరిగిన వాయు కాలుష్యం కారణంగా COPD కేసులు పెరుగుతున్నాయి. ఆస్తమా మరియు COPD రెండూ ఊపిరితిత్తులకు సంబంధించినవే అయినా, వాటి కారణాలు, లక్షణాలు, మరియు చికిత్సా విధానాలు పూర్తిగా భిన్నమైనవి.
ఆస్తమా (Asthma): వాపు (Inflammation)తో కూడిన సమస్య
ఆస్తమా అనేది ప్రధానంగా ఊపిరితిత్తులలోని శ్వాస నాళాల (airways) వాపుకు సంబంధించిన వ్యాధి. ఇది తరచుగా బాల్యం నుండే మొదలవుతుంది మరియు దీనికి బలమైన జన్యుపరమైన, అలర్జీ సంబంధిత కారణాలు ఉంటాయి.
ఆస్తమా ఉన్నవారిలో, దుమ్ము, ధూళి, పుప్పొడి, చల్లని గాలి, లేదా పెంపుడు జంతువుల చర్మం వంటి 'ట్రిగ్గర్లు' తగిలినప్పుడు, వారి శ్వాస నాళాలు అకస్మాత్తుగా ఉబ్బిపోయి, బిగుసుకుపోతాయి. ఈ వాపు కారణంగా, గాలి ప్రయాణించే మార్గం సన్నబడి, శ్వాస తీసుకోవడం కష్టమవుతుంది. దీనినే 'ఆస్తమా ఎటాక్' అంటారు. లక్షణాలు ప్రధానంగా రాత్రిపూట లేదా తెల్లవారుజామున దగ్గు, పిల్లికూతలు, మరియు ఛాతీ బిగుతుగా అనిపించడం వంటి రూపంలో వస్తాయి. ముఖ్యంగా గమనించాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, సరైన చికిత్సతో, ఈ శ్వాస నాళాల వాపు తగ్గి, తిరిగి సాధారణ స్థితికి వస్తాయి. అంటే, ఆస్తమా చాలా వరకు 'రివర్సిబుల్' (తిరిగి మామూలు స్థితికి రాగలదు).
COPD: శాశ్వత అడ్డంకి (Obstruction) సమస్య
COPD (క్రానిక్ అబ్స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్) అనేది పూర్తిగా భిన్నమైనది. ఇది శ్వాస నాళాలు శాశ్వతంగా దెబ్బతినడం, లేదా ఊపిరితిత్తులలోని గాలి సంచులు (Alveoli) నాశనం కావడం (దీనిని 'ఎంఫిసెమా' అంటారు) వల్ల వస్తుంది. ఇది నెమ్మదిగా, సంవత్సరాల తరబడి అభివృద్ధి చెందే వ్యాధి.
దీనికి అత్యంత ప్రధానమైన, 90% కారణం దీర్ఘకాలిక ధూమపానం. సిగరెట్ పొగలోని రసాయనాలు ఊపిరితిత్తుల కణజాలాన్ని శాశ్వతంగా నాశనం చేస్తాయి. వరంగల్ వంటి ప్రాంతాలలో, వంట కోసం కట్టెల పొయ్యి వాడటం, లేదా పరిశ్రమల నుండి వెలువడే కాలుష్యానికి ఎక్కువ కాలం గురికావడం కూడా COPDకి దారితీస్తుంది. ఇది సాధారణంగా 40 ఏళ్లు పైబడిన వారిలో కనిపిస్తుంది. ఆస్తమా లాగా దీని లక్షణాలు వచ్చి పోవు; అవి స్థిరంగా ఉంటాయి మరియు కాలక్రమేణా మరింత తీవ్రమవుతాయి. ఉదయం పూట వచ్చే దీర్ఘకాలిక దగ్గు ("స్మోకర్స్ కాఫ్"), తెమడ ఎక్కువగా రావడం, మరియు కొద్దిపాటి శ్రమకే (మెట్లు ఎక్కినా) ఆయాసం రావడం దీని ప్రధాన లక్షణాలు. COPD వల్ల కలిగే నష్టం 'ఇర్రివర్సిబుల్' (తిరిగి మామూలు స్థితికి రాలేదు).
ముఖ్యమైన తేడాలు: ఒక పోలిక
ఈ రెండు వ్యాధుల మధ్య తేడాను స్పష్టంగా అర్థం చేసుకోవడం సరైన చికిత్సకు చాలా ముఖ్యం. ఆస్తమా అనేది అలర్జీల వల్ల, చిన్న వయసులో వచ్చే వాపు (Inflammation) సమస్య; దీని లక్షణాలు అప్పుడప్పుడు (Attacks) వస్తాయి. COPD అనేది ప్రధానంగా ధూమపానం వల్ల, పెద్ద వయసులో వచ్చే శాశ్వతమైన అడ్డంకి (Obstruction) సమస్య; దీని లక్షణాలు నిరంతరంగా (Persistent) ఉంటాయి మరియు నెమ్మదిగా తీవ్రమవుతాయి.
చికిత్సా విధానాలు ఎలా భిన్నంగా ఉంటాయి?
రెండు వ్యాధులకు ఇన్హేలర్లు వాడినప్పటికీ, వాటి లక్ష్యాలు వేరుగా ఉంటాయి. ఆస్తమా చికిత్స: దీని ప్రధాన లక్ష్యం శ్వాస నాళాల వాపును (Inflammation) నియంత్రించడం మరియు అటాక్స్ రాకుండా నివారించడం. దీనికోసం వైద్యులు 'కంట్రోలర్ ఇన్హేలర్లు' (ఇవి స్టెరాయిడ్లు) ప్రతిరోజూ వాడమని, మరియు 'రిలీవర్ ఇన్హేలర్లు' (ఇవి బ్రోంకోడైలేటర్లు) అటాక్ వచ్చినప్పుడు మాత్రమే వాడమని సిఫార్సు చేస్తారు. అలర్జీ కారకాలకు దూరంగా ఉండటం కూడా చాలా ముఖ్యం.
COPD చికిత్స: దీని ప్రధాన లక్ష్యం వ్యాధి తీవ్రత పెరగకుండా నెమ్మదింపజేయడం మరియు లక్షణాల నుండి ఉపశమనం కలిగించడం. COPD వల్ల కలిగే నష్టం శాశ్వతం కాబట్టి, చికిత్స జీవితాంతం అవసరం. వీరికి శ్వాస నాళాలను వెడల్పుగా ఉంచడానికి లాంగ్-యాక్టింగ్ బ్రోంకోడైలేటర్ ఇన్హేలర్లను క్రమం తప్పకుండా వాడాల్సి ఉంటుంది. ధూమపానం మానేయడం అనేది చికిత్సలో అత్యంత కీలకమైన అడుగు. తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, ఊపిరితిత్తుల పునరావాసం (Pulmonary Rehabilitation - ప్రత్యేక వ్యాయామాలు), మరియు ఆక్సిజన్ థెరపీ అవసరం కావచ్చు.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)
ఆస్తమా COPDగా మారుతుందా?
సాధారణంగా ఆస్తమా COPDగా మారదు, ఎందుకంటే వాటి మూల కారణాలు వేరు. కానీ, తీవ్రమైన ఆస్తమాను చాలాకాలం పాటు సరిగ్గా చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, అది ఊపిరితిత్తుల నిర్మాణంలో కొన్ని శాశ్వత మార్పులకు దారితీసి, COPD లక్షణాలను పోలిన పరిస్థితికి కారణం కావచ్చు.
ఒక వ్యక్తికి ఆస్తమా, COPD రెండూ ఉండవచ్చా?
అవును. కొంతమందిలో ఈ రెండు పరిస్థితులు ఒకేసారి ఉండవచ్చు. దీనిని "ఆస్తమా-COPD ఓవర్ల్యాప్ సిండ్రోమ్" (ACOS) అంటారు. ఇది సాధారణంగా ధూమపానం చేసే ఆస్తమా రోగులలో కనిపిస్తుంది.
ఊపిరితిత్తుల సమస్యను నిర్ధారించడానికి ఏ పరీక్ష చేస్తారు?
ఈ రెండింటినీ నిర్ధారించడానికి చేసే ముఖ్యమైన పరీక్ష స్పైరోమెట్రీ (Spirometry). ఇది ఊపిరితిత్తుల సామర్థ్యాన్ని, మీరు ఎంత వేగంగా, బలంగా గాలిని ఊదగలరో కొలుస్తుంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా వైద్యులు మీ సమస్య ఆస్తమానా, COPDనా, లేదా మరేదైనా అని నిర్ధారించగలుగుతారు.
ఆస్తమా, COPD రెండూ శ్వాసకోశ వ్యాధులే అయినా, వాటి మధ్య చాలా ముఖ్యమైన తేడాలు ఉన్నాయి. మీకు దీర్ఘకాలికంగా దగ్గు, ఆయాసం, లేదా పిల్లికూతలు వంటి లక్షణాలు ఉంటే, వాటిని నిర్లక్ష్యం చేయవద్దు. ముఖ్యంగా, మీరు ధూమపానం చేసేవారైతే, వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించి, స్పైరోమెట్రీ వంటి సరైన పరీక్షలు చేయించుకోండి. సరైన సమయంలో వ్యాధిని నిర్ధారించడం, సరైన చికిత్స తీసుకోవడం మీ ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి చాలా అవసరం.
ఈ శ్వాసకోశ వ్యాధుల గురించి మీ అనుభవాలు ఏమిటి? మీ సందేహాలను క్రింద కామెంట్లలో పంచుకోండి. ఈ విలువైన సమాచారాన్ని మీ స్నేహితులతో షేర్ చేయండి! మరిన్ని ఆర్టికల్స్ కోసం telugu13.com ను అనుసరించండి.
