విజయదశమి పండుగ సాయంత్రం కాగానే, దేశంలోని అనేక ప్రాంతాలలో ఆకాశమంత ఎత్తున నిర్మించిన రావణుడి దిష్టిబొమ్మలు అగ్నికి ఆహుతవ్వడం మనం చూస్తుంటాం. శ్రీరాముడి బాణం తగలగానే టపాసుల మోతలతో ఆ దిష్టిబొమ్మ కాలిపోతుంటే, "జై శ్రీరామ్" నినాదాలతో ప్రజలు ఆనందంతో ఉప్పొంగిపోతారు. ఈ దృశ్యం చూడటానికి ఎంతో ఉత్సాహభరితంగా ఉంటుంది. అయితే, ఈ రావణ దహనం కేవలం ఒక వేడుక మాత్రమేనా? లేక దాని వెనుక మనం గ్రహించాల్సిన లోతైన సందేశం ఏదైనా ఉందా?
రావణ దహనం యొక్క పౌరాణిక మూలం
రావణ దహనం వెనుక ఉన్న కథ మనందరికీ తెలిసిందే. అది అధర్మానికి, ధర్మానికి మధ్య జరిగిన యుద్ధంలో అంతిమ విజయం ధర్మానిదే అని చెప్పే రామాయణ గాథ. మహా పండితుడు, శివ భక్తుడు, అపార శక్తి సంపన్నుడు అయినప్పటికీ, రావణుడు తన అహంకారం, పరస్త్రీ వ్యామోహం అనే అధర్మాల వల్ల పతనమయ్యాడు. శ్రీరాముడు, రావణుడిని సంహరించి, సీతమ్మను విడిపించి, లోకాలకు శాంతిని కలిగించాడు. చెడు ఎంత శక్తివంతమైనదైనా, మంచి ముందు ఓడిపోతుందని చెప్పడానికి ప్రతీకగా, ఆ విజయానికి గుర్తుగా మనం ప్రతి ఏటా విజయదశమి నాడు రావణుడి దిష్టిబొమ్మను దహనం చేస్తాం.
రావణుడి పది తలలు - పది దుర్గుణాలకు ప్రతీక
రావణ దహనం వెనుక ఉన్న అసలైన తాత్విక సందేశం అతని పది తలలలోనే దాగి ఉంది. ఆ పది తలలు కేవలం శారీరక రూపం కాదు, అవి ప్రతి మనిషిలోనూ ఉండే పది రకాల ప్రతికూల గుణాలకు, దుర్గుణాలకు ప్రతీకలు. అవి:
- కామం (Lust): అదుపులేని కోరికలు, పరస్త్రీ వ్యామోహం.
- క్రోధం (Anger): విచక్షణ కోల్పోయేలా చేసే తీవ్రమైన కోపం.
- మోహం (Attachment): వస్తువులపైనా, వ్యక్తులపైనా ఉండే విపరీతమైన వ్యామోహం.
- లోభం (Greed): అత్యాశ, తనకు అన్నీ కావాలనే దురాశ.
- మదం (Pride): తనకంటే గొప్పవారు లేరనే గర్వం, అహంకారం.
- మాత్సర్యం (Jealousy): ఇతరుల ఎదుగుదలను చూసి ఓర్వలేని గుణం.
- మనస్సు (Mind): నిలకడ లేకుండా, చెడు వైపు పరుగులు తీసే మనసు.
- బుద్ధి (Intellect): జ్ఞానాన్ని దుర్వినియోగం చేసే వక్ర బుద్ధి.
- చిత్తం (Will): తప్పుడు నిర్ణయాలకు కట్టుబడి ఉండే సంకల్పం.
- అహంకారం (Ego): "నేను" అనే అహంభావం, తనను తాను గొప్పగా భావించుకోవడం.
రావణుడు ఈ పది దుర్గుణాలకు బానిసై, తన వినాశనాన్ని తానే కొనితెచ్చుకున్నాడు.
అసలు సందేశం: మనలోని రావణుడిని దహించడం
విజయదశమి నాడు మనం రావణుడి దిష్టిబొమ్మను దహనం చేయడం అంటే, పైకి కనిపించే ఒక బొమ్మను కాల్చడం మాత్రమే కాదు. అది మనలో ఉన్న ఈ పది రకాల దుర్గుణాలను గుర్తించి, వాటిని మన ఆత్మవిశ్వాసం, ధర్మ నిరతి అనే అగ్నితో దహించుకోవాలనే ఒక గొప్ప సంకేతం. ప్రతీ ఏటా ఈ వేడుక మనకు ఒక ఆత్మపరిశీలన చేసుకునే అవకాశాన్ని ఇస్తుంది.
"నాలో కోపం ఎక్కువగా ఉందా? నాలో ఇతరుల పట్ల అసూయ ఉందా? నేను అహంకారంతో ప్రవర్తిస్తున్నానా?" అని మనల్ని మనం ప్రశ్నించుకుని, మనలోని ఆ రావణ లక్షణాలను కాల్చివేసి, రాముడిలోని శాంతం, ధర్మం, కరుణ వంటి సద్గుణాలను అలవరచుకోవాలి. అదే మనం ఈ పండుగ నుండి నేర్చుకోవాల్సిన అసలైన సందేశం.
నేటి సమాజానికి రావణ దహనం ఇచ్చే స్ఫూర్తి
రావణ దహనం వ్యక్తిగత సందేశంతో పాటు, ఒక సామాజిక సందేశాన్ని కూడా ఇస్తుంది. నేటి సమాజంలో అవినీతి, అన్యాయం, అబద్ధం, అధికార గర్వం వంటివి రావణుడి రూపంలో రాజ్యమేలుతున్నాయి. ఈ రావణ దహనం, అటువంటి సామాజిక రుగ్మతలపై ధర్మం తప్పక విజయం సాధిస్తుందనే నమ్మకాన్ని, స్ఫూర్తిని ప్రజలలో నింపుతుంది. చెడు ఎంతకాలం రాజ్యమేలినా, దాని పతనం ఖాయం అనే భరోసాను ఇస్తుంది.
ముగింపు: కాబట్టి, ఈ విజయదశమికి రావణ దహనాన్ని కేవలం ఒక వినోద కార్యక్రమంగా చూడకుండా, దాని వెనుక ఉన్న గొప్ప తాత్విక సందేశాన్ని గ్రహిద్దాం. మనలోని రావణుడిని దహించి, మనలోని రాముడిని మేల్కొల్పుదాం. అదే మనం ఈ పండుగను జరుపుకోవడానికి నిజమైన సార్థకత.
ఈ కథనం మీకు నచ్చిందని ఆశిస్తున్నాము. మన పండుగల వెనుక ఉన్న గొప్ప అర్థాలను తెలుసుకోవడానికి మా వెబ్‌సైట్ telugu13.com ను అనుసరించండి.
